'Çakar lambalar' ile ilgili önemli karar

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre; İçişleri Bakanlığı trafikte 'çakar' kullanarak sanki ayrıcalıklı bir sınıf varmış gibi bir algıya neden olan usulsüz emniyet şeridi kullanarak trafik kurallarına uymadan kendilerine geçiş üstünlüğü sağlayanlar için harekete geçti. Karayolları Trafik Kanunu'nun 71'inci ve Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin 141'inci maddesinde, acil durum ve zorunlu hallerde geçiş üstünlüğü verilen ambulans, itfaiye ile kolluk kuvvetleri araçları sıralanarak, bu üstünlüğün hangi durumlarda ve nasıl kullanılacağı belirlendi. Kanunda yer alan bu düzenlemenin anlaşılır olması, geçiş üstünlüğünün gerçekten bu hakka sahip araçlarca kullanımının sağlanarak suistimalinin önlenmesi ve bu konuda daha etkin denetimler gerçekleştirilmesi amacıyla, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatı üzerine İçişleri Bakanının onayıyla 'Geçiş Üstünlüğüne Sahip Araçların Sürülmesi Sırasında Uyulacak Kurallar ile Bu Hakka Sahip Araçlarda Bulundurulacak Işıklı ve Sesli Uyarı İşaretleriyle Bunların Kullanımına İlişkin Usul ve Esaslar' yayımlandı. Yayımlanan usul ve esaslar ile hangi araçların geçiş üstünlüğüne sahip olacağı, hangi şartlar oluştuğunda bu hakkın kullanılabileceği, yetkisiz kullanılması halinde ise uygulanacak yaptırımlar ile ışıklı ve sesli uyarı işaretlerinin ne şekilde olacağı net bir şekilde düzenlendi.

DEVLETİN EN ÜST PROTOKOLÜ ÇAKAR KULLANABİLECEK

Buna göre, boyama şekilleri veya ayırım işaretleriyle geçiş üstünlüğüne sahip oldukları açıkça belli olan ambulans, itfaiye ve kolluk araçları ile güvenlik ve risk-tehdit değerlendirmesi kapsamında yayınlanan usul ve esasların ekinde bildirilen 'devletin en üst protokolü'nde bulunan makamların emirlerine ve zatlarına verilen araçlar ve bu makamların korumasından sorumlu koruma araçları 'çakar' şeklinde tabir edilen ışıklı uyarı sistemlerini kullanabilecek. Bu araçlar dışında hiçbir araçta 'çakar' olarak tabir edilen sesli uyarı işaretleri kesinlikle kullanılmayacak. Makamların korumasından sorumlu araçlar da sadece makam sahibi araçta olduğu sürece bu uyarı sistemlerini aktif olarak kullanacak. Makam sahibi araç içinde ya da makam aracı konvoyda bulunmadığı zaman bu uyarı sistemlerini kesinlikle kullanamayacak. Kolluk görevlilerinin kullanımındaki resmi araçlarda ise ışıklı/sesli uyarı işaretleri görevle ilişkili olmak kaydıyla, usul ve esaslarda belirtilen şartlar doğrultusunda kullanılacak.

KAMUDA ÇAKARA SON

Bu usul ve esasların yürürlüğe gireceği 01 Kasım 2019 tarihinden itibaren anılan araçlar dışında, kamuda, mahalli idarelerde, diğer meslek kuruluşları ve üniversitelerde üst yönetici, genel müdür, daire başkanı veya başka unvanlar ile görev yapan kamu görevlilerinin kullanımındaki araçlarda çakar olarak tabir edilen ışıklı uyarı işaretlerinin kullanımı yasaklandı.

GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜ TEPE LAMBASI İLE SAĞLANACAK

Karayolları Trafik Kanununun 71 inci maddesi (f) bendi kapsamında hakkında koruma kararı verilmiş kişilerin kullanımındaki araçlar ve kolluk birimlerine ait sivil araçlarda sadece aracın tepe bölgesinde sabit ve/veya sökülüp takılabilir ışıklı uyarı sistemi bulunabilecek. Bu araçlarda da tepe lambası bulunması sürekli bir geçiş üstünlüğü hakkı sağlamayacak. Zorunlu hallerde çakar kullanımı en az 150 metre önceden başlayacak.

Kolluk araçları dahil geçiş üstünlüğünden yararlanma sürekli bir hak değildir. Bu araçlar ancak tehdit/görev durumunun ortaya koyacağı zorunlu hallerde ve en az 150 metre önceden duyulabilir şekilde ışıklı ve sesli uyarı sisteminin birlikte kullanılmasıyla, kanunun öngördüğü geçiş üstünlüğü hakkından faydalanabilecek.

1 KASIM’DAN SONRA, KURALLARA UYMAYANLAR TRAFİKTEN MEN EDİLECEK

Bu usul ve esasların yürürlüğe gireceği 01 Kasım 2019 tarihinden itibaren, tüm trafik birimlerimiz etkin bir denetime başlayacak. Belirtilen şartları sağlamayan tüm araçlara, araç sürücülerine ilişkin mevzuatta belirtilen idari yaptırımlar uygulanacak. Belirlenen esaslara uymadığı tespit edilen araçlar trafikten men edilecek. Bununla birlikte yetkisiz sistemlerin kullanılmasına müsaade eden kamu görevlileri hakkında da gerekli işlemler tesis edilecek. Mevzuat dışı çakar, ağır kusur sayılması için çalışma başlatılacak. Ayrıca, Karayolları Trafik Muayenesinde araçlarda mevzuat dışında sesli ve ışıklı uyarı sisteminin bulunmasının da 'ağır kusur' olarak nitelendirilmesi için gerekli çalışmalar başlatılmıştır.

YENİ DÜZENLEMENİN TANITIMI GERÇEKLEŞTİRİLDİ

Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından, 'çakar lamba'nın kamuda kullanımına ilişkin 1 Kasım'dan itibaren başlanacak yeni uygulamanın tanıtımı yapıldı. Emniyet Genel Müdürlüğü Kriminal Polis Laboratuvarları Dairesi Başkanlığı'nda düzenlenen programda, Trafik Denetleme Daire Başkanı Mehmet Yavuz, yeni düzenlemeyle ilgili bilgi verdi. Yavuz, geçiş üstünlüğüne sahip olduğu açıkça belli olan ambulans, itfaiye, karayolları kar küreme ve kolluk araçları ile güvenlik ve risk-tehdit değerlendirmesinde bulunan makamların korunmasından sorumlu koruma araçlarının 'çakar lamba' sistemlerini sesli olarak kullanabileceğini belirtti.

'1 KASIM'DAN İTİBAREN DENETİMLER ETKİNLEŞİYOR'

Bakanlık olarak 1 aylık geçiş süreci ön gördüklerini kaydeden Yavuz, "1 Kasım 2019 tarihinden itibaren bu denetimler etkin, yoğun ve sürekli bir şekilde mücadele edeceğiz. Mevzuatta sayılan geçiş üstünlüğüne sahip araçlar dışında hiçbir kişi kamu, kurum ve kuruluşuna ait araçlarda ışıklı ve sesli uyarı işareti kullanılmayacaktır" dedi.

Risk ve tehdit değerlendirmesi kapsamında devletin üst protokolünde bulunan makamların korunmasında sorumlu araçların ışıklı uyarı işaretini aracın ön panjur dâhil her bölgesinde bulundurabileceklerini belirten Yavuz, "Makam sahiplerini koruyan araçların makamla beraber hareket ettiği sürece ışıklı ve sesli uyarı işaretlerini birlikte veya ayrı kullanma zorunluluğu yoktur. Makam sahibi araçta olmadığı zamanlarda koruyan araçlar geçiş üstünlüğü hakkını sadece zorunlu hallerde ışıklı ve sesli uyarı işaretlerini birlikte vermek şartı ile kullanabileceklerdir" diye konuştu.

YENİ DÜZENLENME CANLANDIRILDI

Yavuz, boyama şekilleri ve ayırım işaretleriyle geçiş üstünlüğüne sahip oldukları açıkça belli olmayan araçların var olduğunu kaydederek, şunları söyledi:

"Yani polis ve jandarmada kullanılan tüm sivil araçlar; koruma kararına istinaden korunan araçlardır. Zorunlu hallerde geçiş üstünlüğü hakkını, sabit veya derhal sökülüp takılabilecek şekilde seyyar ışıklı uyarı işaretini aracın tepe bölgesinde bulundurmak ve sesli uyarı sistemi ile birlikte vermek şartı ile kullanabilecektir. Bu araçlar ışıklı uyarı işaretlerini ön panjurda (çakar) bulundurmayacaktır. Bu araçlar tehdit, görev durumunun ortaya koyacağı zorunlu hallerde en az 150 metre mesafe ve öncesinden duyulacak ve görülecek şekilde bu işareti birlikte kullanacak. Kanunun öngördüğü geçiş üstünlüğü hakkından faydalanacaktır."

Bu arada pist alanında, resmi araçlar sesli çakarla geçiş yaparken, makamların koruma araçları da çakarların nasıl kullanılacağını yeni düzenlemeye göre canlandırdı.