'Mikro uyarı fırtınası', gençlerde zihin yorgunluğuna neden oluyor
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuncay Dilci, telefon uyarı ve bildirimlerin gençler üzerindeki etkisine ilişkin, "Mikro uyarıyla beraber sürekli bir uyarı fırtınasına maruz kalan birey, odaklanma güçlüğü yaşıyor ve beyin sürekli tetikte olduğu için kortizol ve yine dopamin dengesinde bir bozukluğa maruziyet oluşturuyor. Bu durum kişinin sosyal bir yorgunluk ve beraberinde duygusal anlamda bir tükenmişlik şeklinde kendini gösteriyor" dedi.
SCÜ Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuncay Dilci, yapılan çalışmada, telefon uyarı ve bildirimlerinin 13-25 yaş aralığındaki gençler üzerinde etkisine ilişkin uyarılarda bulundu. Gençler üzerinde sürekli mikro uyarı sistemine bağlı kalmanın olumsuzluklarına değinen Prof. Dr. Dilci, "Telefonların uyarı sesleri, gelen mesajlara cevap verme döngüsü ve onun ötesinde sürekli beğenilme ya da beğeni butonu baskısı, kişilerde yeni bir stres kaynağına dönüşmüş durumda. Gençlerimiz üzerinde bu durumun yüzde 40’lara varacak şekilde yeni bir zihinsel yorgunluğa sebebiyet verdiği yönünde sonuçlara ulaştık. Bunların biraz daha derinine baktığımız zaman kişi, mikro şoklar yaşıyor. Mikro uyarıyla beraber sürekli bir uyarı fırtınasına maruz kalan birey, odaklanma güçlüğü yaşıyor ve beyin sürekli tetikte olduğu için kortizol ve yine dopamin dengesinde bir bozukluğa maruziyet oluşturuyor. Bu durum kişinin sosyal bir yorgunluk ve beraberinde duygusal anlamda bir tükenmişlik şeklinde kendini gösteriyor. Bu, her 100 kişiden yaklaşık 40'ında bu şekilde sirayet etmektedir. Vücudumuzun belli bir biyolojik saati var. Bu durum özellikle uyku döngüsünde, bir bozukluğa neden olmaktadır. Bilişsel anlamda bir sis, gündelik hayatta bir sisli yaşam sürmektedir" diye konuştu.
'DİJİTAL DİYET YAPMAK ÇOK ÖNEMLİ'
Dijital bağımlılıkla beraber sorunların had safhaya çıktığını söyleyen Prof. Dr. Tuncay Dilci, "Özellikle TikTok, reels videolar, short videolar, Instagram arka arkaya sürekli YouTube kanalında izlenen videoya odaklanma gibi durumlar beyinde çarpışık ilişkiler ve yorgunluğu tetikliyor. Bunlarla ilgili özellikle dijital mola; 20 dakikada bir, 20 metre uzağa, 20 saniye gözümüzü kırpmadan bakarak dinlendirmek ve gün içerisinde de en az 2 saat dijitalsiz, ekransız yaşam biçimini kendimize şiar edinmemiz gerekiyor. Bildirimleri kapatmak ve bu konuda diyet yapmak çok önemlidir. Nereden ne mesaj geldiği çok önemli değil, ama telefonumuzu sessiz moda alıp bildirim diyeti yapmamız gerekiyor. Sabah kalktığımızda ilk 60 dakika ekrana hiçbir şekilde bakmamak, gece yatmadan önce yine 60 dakika ekrana bakmamanın, yapmış olduğumuz araştırmada çocuklarda olumlu ve bilişsel döngüyü olumlu yönde etkilediğini görüyoruz" dedi.