Geri Dön
Sağlık-Yaşam ‘KORDEP’, dünyada benzeri olmayan bir sistemle salgının ruhsal yaralarını sarıyor

‘KORDEP’, dünyada benzeri olmayan bir sistemle salgının ruhsal yaralarını sarıyor

KOVİD  salgınının başladığı ilk haftalarda harekete geçen İstanbul Valiliği ve İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü, çeşitli eğitim araştırma hastaneleri, üniversiteler, ruh sağlığı alanından sivil toplum kuruluşları ve derneklerle el ele verdi ve dünyada bir benzeri olmayan bir sistem kurularak binlerce vatandaşın psikiyatrik destek alması sağlandı. Salgının toplumda yaratabileceği kaygı ve travmalar ile evde izolasyon dönemi nedeniyle psikiyatrik tedavileri aksayan hastalar için kurulan “Koronavirüs Online Destek Ruhsal Destek Programı (KORDEP)”, Nisan ayında 60 kişiyle başlayan yolculuğuna bugün 681 profesyonel ile devam ediyor.

‘KORDEP’, dünyada benzeri olmayan bir sistemle salgının ruhsal yaralarını sarıyor

KORDEP projesinin kalıcı hale getirilmesi için Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’ndeki genişletilen çağrı ve eğitim merkezinin açılışında konuşan İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, projenin temellerinin 11 Mart'ta ilk vaka çıktıktan sonraki hafta atıldığını söyleyerek “Bu salgında insanların psikolojisini destekleyecek bir koordinasyon ve çağrı merkezi oluşturuldu. Bu, esasında gönüllük üzerine başladı ama biz bunu koordine edip destek verdik; İstanbul'daki özel, kamu, sivil toplum birçok kurumun bir araya geldiği çok başarılı bir uygulama oldu. Ben çok mutluyum çünkü Türkiye'de değil dünyada böyle bir örneğinin olmadığı belirtiliyor. Bundan sonra da inşallah bu tür afetlerde, salgınlarda, İstanbul'da sosyal anlamda herkesi destekleyecek altyapısı ile elektronik network'ü ve çağrı sistemiyle KORDEP daha da kalıcı hale gelecek” dedi.


“BU, BASİT BİR TELEFON ÇAĞRISI DEĞİL”


Destek hattına gelen binlerce çağrıdan yaklaşık bin 100 kişiye ruhsal destek terapilerinin gerçekleştirildiğini belirten Prof. Dr. Memişoğlu sözlerini şöyle noktaladı: “Bunun haricinde Halk Sağlığı Başkanlığımızın insanların psikolojilerini kontrol etmek için, onlara destek vermek için yaptığı 20 binin üzerinde aramalarımız var. Bu sadece bir telefon çağrısı değil. Bütüncül bir psikiyatrik destek ve takip sistemi aslında. 681 kişi profesyonel çalışıyor bu projede. Hemşirelik dernekleri, psikolojik danışmanlık dernekleri, üniversiteler, bütün sivil toplum örgütleri ile beraber oluşturulan bir ekip. Gönüllülük esasına dayalı olduğu için de ayrıca çok teşekkür ederim.”


“GÖNÜLLÜLERDEN OLUŞAN BİR İYİLİK HAREKETİ GİBİ DÜŞÜNÜN”


Çeşitli üniversitelerin psikiyatri ve travma birimleri, eğitim araştırma hastaneleri ile ruhsal sağlık konusunda faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerinin güçlerini birleştirerek oluşturduğu 0850 305 0034 numaralı destek hattına hafta içi her gün mesai saatleri içerisinde ulaşabilen vatandaşlar, salgının yaratabileceği kaygı ve travmalarda yalnız olmadıklarını hissediyor. Proje yürütücülerinden İstanbul Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Rabia Bilici, “Bu projenin en önemli özelliği aslında bunu bir iyilik hareketi gibi düşünebilirsiniz. Yani tek başına kamunun işin içerisinde yer almadığı, kamu hastaneleri, üniversiteler, ruh sağlığı meslek dernekleri, sivil toplum kuruluşlarının da gönüllü olarak yer aldığı çoklu yapının bir arada bulunduğu koordineli bir merkez oldu” dedi.


“DÜNYADA BU KADAR ORGANİZE BAŞKA BİR ÖRNEK YOK”


KORDEP’in bu özellikleriyle aslında dünyada bir benzeri olmadığını vurgulayan Doç. Dr. Bilici, şöyle devam etti: “Her kesimin bir arada bu kadar organize çalıştığı, iş akış şemasının bu kadar net ilerlediği organize bir yapıya daha rastlamadık. Nisan ayından itibaren çağrı karşılamaya başladık. İlk başta çok daha küçük bir grupla başladık, yaklaşık 60 kişilik bir çağrı karşılama grubumuz vardı. Bu kişiler ruh sağlığı profesyonelleri yani psikiyatri veya psikoloji konusunda eğitimli hekimler, terapistler, hemşireler ya da rehberlik uzmanlarından oluşan kişilerdi. Sadece koronavirüs ruhsal destek hattı olarak planladık ama bundan sonraki süreçte oluşabilecek afetler ya da kriz ortamlarında da gelişmiş insan gücünü arttırmayı hedefledik. Bu proje kapsamında eğitim alan gönüllülerimiz bundan sonraki ihtiyaçlarda da donanımlı bir şekilde sahaya kazandırılmış olundu.”


GERÇEK TERAPİNİN ONLİNE VERSİYONU


Çağrı hattına gelen aramaların birkaç aşamada yönlendirildiğini vurgulayan Doç. Dr. Bilici, şu bilgileri verdi:


“Çağrıyı ilk karşılayan ruh sağlığı profesyonelleri birtakım değerlendirmeler yapıyorlar. Bu değerlendirmelerden sonra birtakım takip görüşmeleri yapıyorlar ve kişinin ihtiyacı yeterince karşılanamıyorsa daha ileri düzeyde ruhsal desteğe ihtiyaç duyuyorsa, o zaman bu alanda uzmanlaşmış Erenköy Ruh ve Sinir Hastanesi ve Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi gibi iki büyük hastanemizin içerisinde yer aldığı sisteme yönlendiriliyor. Nisan ayından bu yana çok düzenli bir şekilde bu çağrı merkezinden yararlanan bireyler oldu. Aslında yaklaşık 1250 kişiyle görüşülmüştür ama bu kişilerle tekrar tekrar destek için görüşmeler yapıldı. Birinci basamakta ortalama üç görüşme oldu örneğin her arayan kişiyle. Daha sonra ikinci basamakta haftada bir olmak üzere her hasta ile yaklaşık 5 görüşme yapıldı vs. Aslında baktığınız zaman tüm bu sistem içerisinde yaklaşık 5-6 bin kez kaliteli bir ruh sağlığı hizmeti görüşmesi yapılmış oluyor.”


“TERAPİ DESTEĞİ ALMAYA CESARET VEREN BİR UYGULAMA OLDU”


KORDEP’in Sağlık Bakanlığı'nın başlattığı özellikle İlçe Sağlık Müdürlükleri’nin yürüttüğü sisteme de entegre edildiğini anlatan Doç. Dr. Bilici, sözlerini şöyle noktaladı: “Bakanlık, ülkemizin tüm illerinde ilçe sağlık müdürlüğündeki ruh sağlığı çalışanları, ki onlara psiko-sosyal destek ekibi deniyor, Kovid tanısı alan tüm bireyleri tek tek arayıp herhangi bir ruhsal desteğe ihtiyacı olup olmadığını değerlendiriyorlar. Bunların az bir kısmının ruhsal destek ihtiyacı olabiliyor. Biz bu şekilde İstanbul’da yaklaşık 14-15 bin civarında arama yapmış arkadaşlarımız var. Bunların içerisinden 600'ü ileri düzeyde bir ruhsal desteğe ihtiyaç duymuş ve onlar da Bakırköy ve Erenköy'deki çağrı merkezlerimize yönlendirilmişler. 16 yaştan tutun da 75 yaşa kadar her yaş aralığından kişiler aramış çağrı hattımızı. Ailesiyle yaşayanlardan aramalar daha çok olmuş. Bugüne kadar hiç psikiyatriste ya da bir psikolojik desteğe ihtiyaç duymamış bireyler, tüm çağrılarımızın üçte ikisini oluşturuyor. Bu da demek oluyor ki şimdiye dek psikiyatrik destek almak için hiç adım atmamış bireyler online hat sayesinde işleri kolaylaştığı için terapiye başvurma cesaretini kendinde bulabilmiş. Belirgin şekilde uykuda iştahta problemler yaşandığını görüyoruz. Bunun dışında özellikle tahammülsüzlük, hayattan zevk almama gibi yakınmaların sıkça olduğunu gördük yaptığımız analizlerde. Öfke kontrolünde problem yaşayan ciddi bir grup da var, bunu fark ettik. KORDEP bu anlamda gerçekten çok büyük bir açığı kapatan bir proje oldu.