Arabistanlı Lawrence'a ait olduğu belirtilen tüfek İstanbul'da sergileniyor

1.Dünya Savaşı sırasında Ortadoğu'da Birleşik Krallık adına Osmanlı İmparatorluğu'na karşı; başta casusluk olmak üzere çeşitli askeri görevlerde bulunan ve Arap İsyanı'nda önemli rol oynayan İngiliz ajan Arabistanlı Lawrence'a hediye edildiği düşünülen ve Çanakkale Muharebesi'nde kullanıldığı öngörülen Avusturya yapımı Steyr Mannlicher M-95 piyade tüfeği Kağıthane'de bulunan Hisart Canlı Tarih Müzesi'nde sergileniyor. Müze yetkililerince tüfeğin, Çanakkale Muharebesi sırasında İngiliz-Anzak askerlerince ganimet olarak alınarak daha sonra savaşın sürdüğü Ortadoğu veya Mısır'a götürüldüğü, burada ise bölgede görev yapan Arabistanlı Lawrence'a hediye edildiği belirtiliyor. Şarjör bölümünde altın kakma ile Arap alfabesiyle; 'Gelibolu'da iğtinam olundu' ifadesi ve 'E.T Lawrence' isminin işlendiği görülen tüfek müzenin 1.Dünya Savaşı koleksiyonunda yer alıyor.

Arabistanlı Lawrence'a ait olan bir diğer simge tüfeğin ise Lawrence tarafından 1.Dünya Savaşı döneminde aktif olarak kullanıldıktan sonra, İngiltere Kralı 5.George'a hediye edildiği ve Birleşik Krallık'ta bulunan Windsor Kalesi'nde sergilendiği biliniyor. İstanbul'daki tüfeğin bir koleksiyonerden alınarak yaklaşık 5 yıl önce Hisart Canlı Tarih Müzesi'nin koleksiyonuna dahil edildiği aktarıldı. Koleksiyoner Nejat Çuhadaroğlu, tüfek ile ilgili bilgi verdi. Çuhadaroğlu, "Silahın üzerinde altın kakma yazı tekniğiyle, yani çeliğin üzerine oyulup altın teller ile yazı yerleştirerek ki Arap Alfabesi gibi kavisli bir alfabeyi düşündüğünüzde; düzgün ve özenilerek yapılması gereken bir tekniktir. Bu şekilde şarjöründe, mermi haznesinde yazılmış bir yazı var, 'Çanakkale Cephesi'nde iğtinam olundu' ve 'T.E Lawrence' yazısı. Bu da Arabistanlı Lawrence'ın kendisidir.

Ortadoğu'da Arap bölgelerinde yapıldığını düşünüyoruz bu yazının. Daha sonra o bölgedeyken Arabistanlı Lawrence'a ki kendisi savaşın sonuna ve sonrasına kadar bir takım düzeni oturtmak içi uzun bir süre o bölgede kalıyor; hediye edildiğini düşündüğümüz bir silah. Avusturya-Macaristan ve Almanya ile müttefik olduğumuz için o dönem onların ürettiği tüfekleri kullanıyoruz; Mannlicher onlardan biri. Çanakkale Cephesi'nden ganimet olarak ele geçirildiğine dair bir yazı ibaresi bulunuyor. Daha sonra bir şekilde bu silahın üzerine yazının yazılıp Arabistanlı Lawrence isimli casusa hediye edilen bir silah olduğunu gösteriyor, başka türlü bir açıklaması olduğunu düşünmüyoruz" dedi.

 

LAWRENCE KİMDİR

Thomas Edward Lawrence, 16 Ağustos 1888 tarihinde İngiltere'nin Kuzey Galler bölgesinde dünyaya geldi. Oxford Üniversitesi mezunu bir arkeologdur. 1916-1918 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı yürütülen Arap isyanında, İngiliz irtibat subayı olarak görev yaptı. Bu dönemde Arabistanlı Lawrence adıyla tanındı.