Elazığ’ın psikolojik yaralarını da sarıyorlar

Türk Kızılayı, 287 afet uzmanı personel, 28 psikososyal destek ekibi ve 2 bin gönüllüsüyle deprem bölgesinde yardımlarına devam ediyor. Gaziantep, Urfa, Mardin, Kahramanmaraş ve Ankara’dan gelen 28 kişilik psikososyal destek ekibi, sosyal hizmet uzmanı, klinik psikolog, psikolog ve sağlık görevlilerinden oluşuyor.

Kahramanmaraş Toplum Merkezi’nden bölgeye gelen Klinik Psikolog Rabia Olucak, amaçlarının deprem bölgesindeki kriz ile ilgili psikososyal destek müdahaleler yapmak olduğunu söyleyerek, "Birçoğumuz psikolojik ilk yardım konusunda uzman kişileriz. Afet sonrası ciddi bir travma ile karşı karşıya kalıyor insanlar. Amacımız, buradaki travmalarla kişilerin baş etme mekanizmalarını artırmak ve psikolojik ilk yardım uygulamak. Doğal afet birdenbire oluyor ve beklenmedik olması, travmanın tanımlarından bir tanesi. Beklenmedik olduğu için şu an insanlar şaşkın. Ben özellikle donuk kişilerle çok karşılaştım. Çocuklarda alt ıslatma problemi ile karşılaşmaya başladık. Çocuklara yapılacak en önemli müdahale, deprem nedir, bunun anlatılması" dedi.

'ÇOCUKLARA DEPREMİ ANLATIN'

Çocukların, deprem hakkında bilgilendirilmemeleri nedeniyle endişeli olduklarına dikkat çeken Olucak, "Neden oldu diye şaşkınlar. Haklı bir tepki bu, algılayamıyorlar. Yetişkinler mutlaka çocuklarını deprem hakkında bilgilendirsinler. Benim çocuğum biliyor deyip, boş vermesinler. Tüm detayları anlatsınlar, oyunlarla, kitaplarla, onların algılayabileceği şekilde izah etmeye çalışsınlar. Çocuklarla bol bol vakit geçirmek, onlara oyunlarla süreci atlatmaya çalışmak çok önemli. Bizim burada mobil bir TIR'ımız var ve çocuklarla sürekli ilgileniyoruz. Bir çocukla kısa bir süre oyun oynadığınızda bile farkı hemen görebiliyorsunuz" diye konuştu.

'BİZ ‘İLK DOKUNUŞ’U YAPIYORUZ'

Klinik Psikolog Olucak, ekipteki sosyal hizmet uzmanı arkadaşlarının önce ihtiyaç tespiti yaptıklarını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bireyin neye ihtiyacı var, bunları tespit ediyoruz ve gerekli yerlere bildiriyoruz. Sonrasında sağlık ekiplerimiz var, sahada sağlık problemleri yaşayan bireylerle ilgileniyorlar ve bunların tespitini sağlayıp aynı şekilde ilgili birimlere yönlendirmesini yapıyorlar. Bizim burada yaptığımız ‘ilk dokunuş’ aslında. Bundan sonrası yönlendirmelerle devam ediyor. Sahada psikolojik yardıma da çok ihtiyaç var. Bizlerin de temel amacı kişilerin iyi halinin korunmasını sağlamak. Afet öncesi, sırası, sonrası hakkında bilgilendirmeler yapmak. Psikolojik ilkyardımın üç temel aşaması vardır: İzle, dinle, bağ kur. Mesela bir çocuğa deprem hakkında bilgilendirme vererek aslında o çocuğun yaşadığı duygu ile bağ kurmasını sağlıyoruz. O çocuğun depremle neden karşılaştığını bildiği andan itibaren yapılan müdahale, psikolojik ilkyardım oluyor."

ETKİLERİ BİR AYDAN FAZLA SÜRERSE UZMAN DESTEĞİ ALINMALI

Afetler sonrası herkesin farklı tepkiler verebileceğini belirten Olucak, "Bazı kişilerin baş etme mekanizmaları güçlüdür. Belirtileri daha azdır. Bazı kişiler donuk bir halle bunu yaşayabilir, yani o travma onları disosiye etmiştir. Bilinç, bellek bozuklukları görülebilir. Bazı kişiler gerçekten panik halinde bir şeyler yapmaya çalışır ya da çocuklar hiçbir şey bilmeyerek bu durumla baş etmeye çalışır. İlk tepkiler herkese göre değişiyor. Bir kişinin panik bozukluğu varsa, bu depremle birlikte tetiklenebilir veya daha farklı patolojisi varsa başka türlü etkiler ortaya çıkabilir. Kısaca herkes depremden, doğal afetten etkilenir. Eğer bu belirtiler bir ayı geçerse, hala aynı şekilde duygusal olarak çökkünlük, endişe, korku, kaygı, fiziksel olarak baş dönmesi, kalp çarpıntısı, mide rahatsızlığı, göğüs ağrısı gibi durumlar görülmeye devam ederse, zihinsel olarak sürekli o olayı düşünme, aklına getirme, flashback dediğimiz durumlar sürekli yaşanırsa, kesinlikle bir uzmana görünmeleri gerekir" ifadelerini kullandı.