Enkazda arama- kurtarma çalışmalarına yapay zeka desteği
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) bünyesinde faaliyet gösteren Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret (STM) A.Ş tarafından geliştirilen yapay zeka destekli bilgisayarlı görü teknolojisiyle, deprem felaketinde enkaz altında kalan kişi sayısı tespit edilerek, arama kurtarma ekiplerinin doğru şekilde yönlendirilmesi sağlandı. Deprem öncesi ve sonrası İHA'larla alınan görüntülerin yanı sıra uydudan alınan görüntüler, yapay zeka destekli bilgisayarlı görü algoritmaları geliştirilerek karşılaştırıldı ve binaların hasar seviyeleri tespit edildi. Yine Mekansal Adres Kayıt Sistemi'nde (MAKS) yer alan binalarda yaşayanlara ilişkin bilgilerle de karşılaştırma yapılarak ekipler yönlendirildi.
Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonraki arama kurtarma faaliyetlerinde Türk savunma sanayii firmalarından STM'nin teknolojileri etkin şekilde kullanıldı. STM mühendislerince, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri (NVİ) Genel Müdürlüğü'nden sağlanan deprem öncesi görüntüler ile deprem sonrası İHA ve uydu görüntüleri yapay zeka bilgisayarlı görü algoritmaları geliştirilerek karşılaştırıldı ve binaların hasar seviyeleri tespit edildi. Yapay zeka çalışmaları sonucunda elde edilen bilgiler ile MAKS'ta yer alan bilgiler eşlenerek binaların ve kişilerin durumları için yoğunluk haritaları oluşturuldu. Bu sayede hasar tespitinin isabetli şekilde yapılması sağlandı ve arama kurtarma ekipleri, enkaz alanlarına yönlendirildi.
'BİNALARIN DİJİTAL İKİZİNİ YAPTIK'
STM Teknolojiden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Enis Müçteba Memiş, yapılan çalışmaya ilişkin, "Uydulardan, İHA'lardan gelen fotoğraflar ile İçişleri Bakanlığı'nın MAKS diye bir sistemi var. Bu bir nevi paftalar üzerinden oluşan bir sistem. Her bir paftanın üzerinde kaç kişi yaşadığı kimlik numaralarına kadar var ama binaya dair herhangi bir bilgi bulunmuyor. Biz, canlı görüntülerle binaların dijital ikizini yaprak MAKS sisteminin üzerine giydirdik.
Ardından da gelen güncel görüntülerle hangi binaların yıkıldığına, hangi binada kaç kişi kalmış olabileceğine dair oradaki ekipleri yönlendirecek şekilde çeşitli analizler gerçekleştirdik. Şu anda deprem sonrasındaki yeni afetlere hazırlık dönemimde de Türkiye'nin kullanabileceği yapay zeka yazılımı geliştirilmiş oldu" dedi.
'PLANLAMALARI AFET ÖNCESİNDE YAPABİLİRİZ'
Afet olmadan önce afeti önceden planlanmanın kritik olduğunu ve bu çalışmaların da bu anlamda değerli olduğuna dikkat çeken Memiş, "Afet ihtimali bulunan şehirlerle ilgili MAKS'ta bilgiler bulunuyor. Her bir binanın coğrafi olarak yeri, o binada kimlerin yaşadığı biliniyor. Biz şehirlerin dijital ikizini yapıp sanal bir depremle aşağı yukarı bir kestirimini yapabiliriz. Buna göre arama kurtarma faaliyetlerini, iletişime yönelik planlamaları afet öncesinde yapabiliriz. Bu sistem aslında bunun bir baz versiyonu olarak geliştirilmiş durumda. Bunun büyük bir lojistik bilgi sistemi ile birleştirilmesi durumunda Türkiye sonraki afetlere daha hazırlıklı olacaktır" değerlendirmesinde bulundu.