5 asırlık Uşak halısı, 30 yıl sonra Türkiye'ye iade edildi
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, yaklaşık 5 asırlık tarihi Uşak halısının, 30 yıl aradan sonra İtalya vatandaşı Adrian Stefan Ionescu tarafından gönüllü olarak Türkiye'ye iade edildiğini duyurdu.
Bakan Ersoy, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Osmanlı zanaatının taşıyıcısı olan, yaklaşık 5 asırlık tarihi Uşak halısı, 30 yıllık bir kayboluşun ardından yeniden doğduğu topraklara döndü. Yüzyıllar önce Uşak’ta ilmek ilmek dokunan bu zarif halıyı, yine bu toprakların ruhunu taşıyan her değer gibi, ait olduğu yere kavuşturmanın gururunu yaşıyoruz. Bu sadece bir halı değil; kültürümüzün, hafızamızın ve zarafetimizin sessiz ama derin dönüşüdür. Halıyı gönüllü olarak ülkemize iade eden İtalyan vatandaşı Adrian Stefan Ionescu’ya, tarihi mirasa gösterdiği hassasiyet ve duyarlılık için teşekkür ediyorum. Hayırlı olsun" dedi.
ANKARA VAKIF ESERLERİ MÜZESİ'NDE SERGİLENİYOR
Konuya ilişkin bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Osmanlı halıcılığının nadide örneklerinden biri olarak yaklaşık 5 asır önce Uşak’ta dokunan bu nadide halı, uzun yıllar süren bir kayboluşun ardından yurt dışında bir koleksiyonda ortaya çıktı. Osmanlı zanaatının taşıyıcısı bu tarihi dokuma şimdi yeniden ait olduğu topraklarda, Ankara Vakıf Eserleri Müzesi’nde sergileniyor.
Desenleri, renkleri ve işçiliğiyle dikkat çeken halı, stilistik özellikleriyle Uşak’ta dokunmuş olduğunu ortaya koyuyor. Her santimetresine ince ince işlenen Türk düğümleri, halıya Osmanlı zanaatının zarafetini kazandırıyor. Uzmanlara göre, küçük bir karenin içine bile 1000’in üzerinde düğüm sığdırılmış. Zemininde lacivert, desenlerde pastel kırmızı, sarı ve kirli beyaz tonlar kullanılan halı, hatayi ve stilize natüralist çiçeklerle bezeli iri madalyonlar ile dikkat çekici bir kompozisyon oluşturuyor.
RESTORE EDİLDİ
Eseri, şu anda hayatta olmayan İtalyan sanat tutkunu Ermininio Bottini’den satın alan Ionescu, halının Suzan Bayraktaroğlu’nun 'Vakıf Halılar' kitabında yer alan 06.456 envanter numaralı eserle bire bir örtüştüğünü fark etti. Ionescu, Türkiye’ye ait olduğunu öğrendiğinde hiçbir talepte bulunmadan, gönüllü olarak iadesi için harekete geçti.
Halı, işlemlerin tamamlanmasının ardından 2025 yılında Türkiye'ye getirilerek Ankara Vakıf Eserleri Müzesi’ne ulaştırıldı. Eski fotoğraflarda halının bordürlerinden birinin kesildiği ve bazı bölümlerinde ciddi kayıplar olduğu görülüyordu. Türkiye’ye ulaştıktan sonra yapılan restorasyonla eksik bölümler tamamlandı, kompozisyonu özgün haline kavuşturuldu. Bir dönemin estetik anlayışını ve zanaatkarlık becerisini yansıtan bu eşsiz halı, ait olduğu topraklara dönerek kültürel mirasa yeniden kazandırılmış oldu.