Bakan Bayraktar: Petrol ve doğal gazda tarihimizin en yüksek seviyesine ulaştık

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın '2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi' ile '2024 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanun Teklifi'ni görüşmek üzere AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, komisyon toplantısına mutfak tüpüyle katıldı. Akay, tüpü göstererek, "2002 yılında 12 kilogramlık mutfak tüpü 50 liraya dolarken 2025 yılında ise bin liraya doluyor. Tam 50 kat artış var. Yanan mutfak tüpü değil halkın cebi. Bu bütçede enerji adaleti yok, mutfakta ateş var. Son 1 yılda konutta elektrik fiyatları yüzde 63, doğal gaz yüzde 25, akaryakıt ise yüzde 29 artmış. Artık buna vatandaşın dayanması mümkün değil" ifadelerini kullandı. CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba ise toplantıda, Mersin Akkuyu Nükleer Santrali'nin üzerinde Rusya bayrağı olan fotoğrafı göstererek, Mersin'in Ruslar tarafından işgal edildiğini öne sürdü. Ağbaba, Rus firmanın 20 milyar dolarlık yatırım karşılığında Türkiye'den 15 yıl sonunda 35 milyar dolar ödeme alacağını söyledi.

'2025'TE 2 BİN 43 ADET FAALİYET DURDURMA KARARI ALDIK'

Ardından Bakan Bayraktar, bütçe teklifiyle ilgili sunum yaptı. Madenciliğin; ekonomik güvenlik, jeopolitik, sanayileşme ve teknolojik gelişmelerin ana unsurlarından biri olduğunu belirten Bakan Bayraktar, 'Önce insan, sonra çevre, sonra katma değerli madencilik' anlayışıyla hareket ettiklerini aktardı. Bakan Bayraktar, "Aramadan üretime kadar her aşamada modern teknolojileri de kullanarak daha etkin, şeffaf ve güvenilir denetimler yapıyoruz. 2024 yılında aylık ortalama 774 adet olan denetim sayımızı, 2025 yılında 806’ya yükselttik. Bu denetimlerin neticesi olarak, bu yılın ilk 10 ayında 1323 firmaya idari para cezası uyguladık. Ayrıca 2 bin 43 adet faaliyet durdurma tedbiri aldık. Meclisimizin yaptığı kanun düzenlemesiyle ruhsat sahiplerinin rehabilitasyon yükümlülüklerini artırarak her bir sahanın doğaya yeniden kazandırılmasını güvence altına aldık. Yeni düzenlemeyle birlikte madencilik faaliyeti ile rehabilitasyon yükümlülüğünün eş zamanlı başlamasını hedefliyoruz. Bugüne kadar rehabilite edilen 18 bin futbol sahası büyüklüğünde 12 bin 962 hektarlık sahada, 23,5 milyonun üzerinde ağaç dikilmesini sağladık" diye konuştu. Bakan Bayraktar ayrıca, madencilik sektörünün hacminin 525 milyar liraya ulaştığını ve maden ihracatının 6 milyar dolar seviyesinde olduğunu ifade etti.

'STRATEJİK VE KRİTİK MADENLERİ HUKUKİ GÜVENCEYE KAVUŞTURDUK'

Yer altı zenginliklerinin katma değerli ürünler haline getirilmesi ve savunma sanayi, nükleer, enerji ile çelik gibi sektörlerde kullanılması için üretim sektörlerini hayata geçirdiklerini kaydeden Bakan Bayraktar, "Stratejik önemi sebebiyle son dönemde uluslararası ticaret savaşlarının merkezinde yer alan nadir toprak elementlerinin üretilmesi ve işlenmesi en öncelikli konularımızdan biridir. Bu doğrultuda, Eskişehir Beylikova’da yoğunlaştırdığımız arama faaliyetleri kapsamında, 125 bin metrenin üzerinde sondaj gerçekleştirdik. 694 milyon ton ile dünyada tek sahada en büyük ikinci nadir toprak elementi kaynağını tespit ederek, üretime yönelik olarak pilot tesisimizi devreye aldık. Endüstriyel tesisin kurulması çalışmalarına devam ediyoruz. Ayrıca, nadir toprak elementleri ve diğer kritik mineraller özelinde çalışmalar yapmak üzere 2018 yılında kurduğumuz Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsünde; cevher zenginleştirme, saflaştırma ve geri dönüşümden ürün elde edilmesi faaliyetlerine TENMAK çatısı altında devam ediyoruz. Savunma sanayimizin, yerli otomobilimizin, batarya teknolojilerinin ve yenilenebilir enerji ekipman üretiminin merkezinde yer alan kritik ve stratejik madenler vazgeçilmez niteliktedir. Bu kapsamda yürüttüğümüz çalışmalar neticesinde ocak ayında, 'Türkiye Kritik ve Stratejik Madenler Raporu'nu yayımladık. Bu raporla birlikte ülkemiz için kritik ve stratejik önemi olan toplam 37 maden türünü belirledik. Yeni yapılan kanuni düzenlemeyle Türkiye’nin stratejik ve kritik madenlerini ilk kez hukuki güvenceye kavuşturduk. Bu madenleri artık özel bir statüde değerlendiriyoruz" dedi.

'PETROL ÜRETİMİNİN HER AŞAMASINI YERLİLEŞTİRMEYİ HEDEFLİYORUZ'

Bakan Bayraktar, petrol ve doğal gaz gibi enerji kaynaklarında dışa bağımlılığın yüksek olması nedeniyle Türkiye'nin enerji arz güvenliği ve dış ticaret dengesi üzerinde önemli etkiler oluşturduğunu ve bu nedenle 66 milyar dolar enerji ithalatının azalması için arama ve üretim faaliyetlerinin artırıldığını belirtti. Bakan Bayraktar, arama çalışmalarıyla ilgili bilgi vermesinin ardından şunları kaydetti:

"Tüm arama ve üretim çalışmalarımızın sonucu olarak petrol ve doğal gazda tarihimizin en yüksek üretim seviyelerine ulaştık. Yurt içi ve yurt dışında günlük toplam 180 bin varil üretim gerçekleştiriyoruz. Bu üretimle her gün yaklaşık 7 milyon aracın yakıt ihtiyacını kendi petrolümüzle karşılayabiliyoruz. Ayrıca, petrol üretiminin her aşamasını yerlileştirmeyi hedefliyoruz. Gabar Bölgesi’nde kullandığımız; tamamı milli imkanlarla üretilen, yerli yazılıma sahip Koca Yusuf, Seyit Onbaşı ve Naim Süleymanoğlu sondaj kuleleri, enerjide ve teknolojide bağımsızlık vizyonumuzun önemli örneklerini teşkil etmektedir."

'3 MİLYAR DOLAR DOĞAL GAZ İTHALATINI ÖNLEYECEK'

Türkiye'nin enerji kaynak ve tedarik rotalarını çeşitlendirdiklerini aktaran Bakan Bayraktar, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgili, "İstikrarlı bir enerji dönüşümü için yerlileştirme politikalarımız ile enerji sanayimizin kapasitesini de güçlendiriyoruz. Bu kapsamda güneş panellerinde yüzde 91, rüzgar türbinlerinde ise yüzde 65 yerlilik oranına ulaştık. Yenilenebilir enerji ekipman imalatında faaliyet gösteren 500 imalatçı firmayla 50 bin kişiye doğrudan yeşil istihdam sağlıyoruz. Diğer taraftan, baz yük kapasitemizin artırılması, dışa bağımlılığın azaltılması ve bölgesel istihdamın güçlendirilmesi adına yerli kömür santrallerinin desteklenmesi önem arz etmektedir. Bu doğrultuda, 2030 yılına kadar geçerli olacak yerli kömürden elektrik üreten santrallere yönelik yeni destek modelimizi uygulamaya aldık. Böylelikle toplam 3 milyar dolar doğal gaz ithalatını önleyecek, maden ve santrallerdeki 26 binin üzerindeki insanımızın istihdam sürekliliğini sağlayacağız" dedi.

'ENERJİ TÜKETİM DESTEĞİNE DEVAM EDİYORUZ'

Bakan Bayraktar, 'Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı' kapsamında enerji tüketiminde yüzde 16 oranında tasarruf sağlanacağını ve enerji tasarrufu ile ilgili bakanlığın sunduğu destekleri anlattı. Küresel gelişmeler nedeniyle enerji ve emtia fiyatlarının belirsiz bir seyirde devam ettiğini ifade eden Bakan Bayraktar, "Bu belirsizliklerden vatandaşlarımızı korumak için başlattığımız enerji tüketim desteğine devam ediyoruz. Bu kapsamda, tüm vatandaşlarımızın elektrik ve doğal gaz faturalarında bugünün fiyatlarıyla 2024 yılında 548 milyar, 2025 yılı ilk 10 ayında ise yaklaşık 530 milyar TL’lik tutar Hazinemiz tarafından karşılanmıştır. Halihazırda meskenlerde kullanılan elektriğe yüzde 54; doğal gaza ise yüzde 45 destek verilmektedir. Dar gelirli hanelere elektrik tüketim desteği kapsamında, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca hanedeki kişi sayısına göre aylık 150 kilovatsaate kadar ücretsiz elektrik temin edilmektedir. Ayrıca ısınma desteği kapsamında doğal gaz ve kömür yardımlarımız da devam etmektedir. Bu kapsamda, günümüz fiyatlarıyla; 2019-2025 yılları arasında 3,5 milyon haneye 86 milyar TL doğrudan elektrik tüketim desteği, 2022-2025 yılları arasında 679 bin haneye 4,8 milyar TL doğrudan doğal gaz tüketim desteği verilmiştir. Bunlarla birlikte 2003 yılından itibaren 225 milyar TL kömür yardımı yaptık" ifadelerini kullandı. Bakan Bayraktar ayrıca bakanlığın 2026 yılı bütçesinin 58,4 milyar lira olduğunu sözlerine ekledi.

KOMİSYON TOPLANTISI DEVAM EDİYOR

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar'ın sunumunun ardından toplantı, milletvekillerinin bütçe üzerine yaptığı değerlendirmelerle devam ediyor.

'ENERJİ ALANINDA 2 MİLYON İSTİHDAM VAR'

Bakan Bayraktar milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın 2026 yılı bütçesinin düşük olduğu yönündeki sorulara ilişkin, "Bu değerlendirmelere göre aslında bizim Türkiye'deki enerji ve maden alanındaki modelimizi doğru anlatamadığımız ortaya çıkabilir çünkü enerji sektörü aslında yaklaşık 407 bin insanın çalıştığı bir sektör. Bizim bakanlığımız, ilgili kuruluşlarımızda çalışan arkadaşlarımız yaklaşık 67-68 bin insan ama elektrik dağıtım, doğal gaz dağıtım, madencilik, akaryakıt bayilerimizle beraber toplam 400 binin üzerinde insanın direkt çalıştığı, dolayısıyla neredeyse 2 milyon insanın istihdam sağlandığı bir alandan bahsediyoruz, büyük bir enerji ailesinden bahsediyorum. Zira biz 86 milyonun hayatına her gün, her saniye dokunuyoruz. Türkiye'de aktif 32 milyon haneye her gün elektrik götürmek zorundasınız, her saniye bu hizmeti sunmak zorundasınız. 22 milyon haneye doğal gaz götürüyoruz, bu sayı her geçen gün ve yıl artıyor. 33 milyon aracın her gün akaryakıt bulması lazım. Dolayısıyla böyle bir faaliyeti böyle bir ekiple yürütüyoruz. Elbette ki bütçemiz böyle ama bağlı ilgili kuruluşlarımıza baktığınız zaman sadece 5 tane ana büyük KİT'e, Kamu İktisadi Teşebbüsü'ne baktığınızda bu rakamın 1,3 trilyon TL olduğunu görürsünüz. TPAO, BOTAŞ, TEİAŞ, EÜAŞ, Eti Maden bunların yaklaşık toplam 1,3 trilyon liralık bir bütçeyle 2026 yılında bu yatırımları gerçekleştireceğini ifade etmek isterim" ifadelerini kullandı.

 

'10 YIL İÇERİSİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ ALANINDA 80 MİLYAR DOLARLIK BİR YATIRIM YAPACAĞIZ'

Türkiye'yi enerjide bağımsız kılma, dışa bağımlılığı bitirme ve Türkiye'nin iklimle alakalı hedeflerine ulaşmak için yenilebilir enerji alanında politikalar uyguladıklarını söyleyen Bakan Bayraktar, "Önümüze koyduğumuz hedef her yıl Türkiye'nin 8 ila 10.000 megavat güneş ve rüzgar yapması ve biz bunu 2025 yılında inşallah gerçekleştiriyoruz. Bu sene 8.500 megavatın üzerinde bir yeni kurulu gücü, Avrupa'da belki birkaç küçük ülkenin toplam kurulu gücü kadar gücü, inşallah üretim sistemimize katmış olacağız. Önümüzdeki 10 yıl içerisinde 80 milyar dolarlık bir yatırımla bu güneş ve rüzgar yatırımlarını yapacağız. Bu kadar yenilenebilir ve kesintili yenilenebilir kaynağı sisteme dahil edebilmeniz için sizin hem iletim hatlarınıza yani yüksek gerilim hatlarına hem de dağıtım şebekenize yatırım yapmanız gerekiyor. Yaklaşık 30 milyar dolarlık bir yatırımı da önümüzdeki 10 yılda yapacağız" diye konuştu.

 

'DAR GELİRLİLERE 20 MİLYAR DOLARI BULAN DESTEK VAR'

Bakan Bayraktar, enerji faturalarının yüksek gelmesi ile ilgili sorular üzerine ise Türkiye'nin pandemi dönemi ile beraber enerji faturalarına destek verdiklerini hatırlatarak, "Bugün yalıda ya da villada oturan, bahçesini aydınlatan, havuzunu ısıtan kişinin elektrik bedelini, doğal gaz bedelini neden hep beraber ödüyoruz, neden devlet ödesin, neden Hazine karşılasın? Elbette ki bunu cebimizden vermiyoruz. Burası devlet arkadaşlar, elbette ki bunu maliye imkanları çerçevesinde bulacak ve verecek. Dolayısıyla, biz 5 bin kilovatsaate giderken böyle bir noktadan hareket ettik. Şu denilebilir, 'Ya, bir gelir üzerinden, gelir gurubuna göre vatandaşları tespit edip üst düzey gelirde olanları bu destek grubundan çıkarabilirdiniz.' Benim Bakanlık olarak elimdeki araç şu: tüketim. Ben sizin veya vatandaşların ne kadar geliri var bilmiyorum. Bu 4 bin kilovatsaate gelirken ve 2026'da, 2027'de farklı bir noktaya giderken şunu yapıyoruz, diyoruz ki: arkadaş, bu desteklere senin ihtiyacın varsa Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına başvur, de ki, 'Ben devletin elektrik ve doğal gaz desteğinden istifade etmek istiyorum.' Onların kriterlerine uygunsanız siz bu desteklerden istifade edebilirsiniz, onun yolu açıktır, sonuna kadar bunu yapabilirler ama biz diyoruz ki bu yüzlerce milyar lira finansmanı da eklediğinizde çok önemli, her yıl neredeyse 20 milyar doları bulan desteğin daha dar gelirli, sabit gelirli, 16 bin 800 lira alan emekli vatandaşlarımıza daha çok vermek suretiyle doğru, etkin bir destek mekanizması olması gerektiğini düşünüyoruz. Sanayide Avrupa'da neredeyiz? Avrupa'da Türkiye yani hane halkında en ucuz noktadayız ama şunu ifade edeyim: Sanayide, 'Konut dışı elektrikte' diyelim, Türkiye 4'üncü sırada; Finlandiya, Norveç ve Karadağ'dan sonra konut dışı elektrik fiyatlarında da Türkiye son derece ucuz ülkelerden bir tanesi. Konut doğal gaz sıralamasında 2'nciyiz, konut dışı doğal gaz sıralamasında da Türkiye 1'inci sırada" değerlendirmesinde bulundu.

 

'NADİR TOPRAK ELEMENTLERİ KONUSUNDA DÜNYANIN İLK 5 ÜLKESİ ARASINA GİRECEĞİZ'

İstanbul ve Ankara'da elektrik faturalarının 765 lira olduğunu ancak su faturalarının bin 45 lirayı bulduğunu söyleyen Bakan Bayraktar'a, muhalefet milletvekilleri itiraz etti. Muhalefet milletvekilleri devletin elektrik ve doğal gaz faturalarının sübvanse edilmemiş halini dile getirirken, Bakan Bayraktar ise su faturalarını dile getirmesinden muhalefetin neden rahatsız olduğunu anlamadığını söyledi. Eskişehir'de tespit edilen nadir toprak elementlerine ilişkin Bakan Bayraktar, "2018'de ve 2022'de nihai olarak biz burada 694 milyon ton nadir toprak elementi tespit ettik ve yıllardır şunu söylüyoruz: Nadir toprak elementleri konusunda biz ülke olarak dünyanın ilk 5 ülkesi arasına gireceğiz, hedefimiz bu. Bunun için çalışıyoruz, bunun için pilot tesis kurmaya niyet ettik. Yine arşımıza belediyeler çıktı. Efendim, dediler ki, 'Bunu yapmayın.' O yetmedi, karar çıktıktan sonra bununla alakalı mahkemeye başvurdular. Şimdi, biz, burada klasik ana muhalefetin muhalefet kalıbını, muhalefet şablonunu görüyoruz. Biz Amerika'ya nadir toprak elementleri falan vermedik. Biz nükleerle ilgili bir anlaşma yaptık. Zaten nadir toprak elementleriyle alakalı bir şey olsa bunu da açıklarız, bunda çekinecek bir şey yok. Nadir toprak elementleri alanında bu pilot tesisimizle yüzde 92-93'lere vardığımız bir yerlilik seviyesine, bir saflaştırma seviyesine geldik. Şimdi, hedef bunu 99'lara doğru yükseltebilmek yani şimdiki aşamamız bu ama buna gelene kadar, biz bir endüstriyel tesis kuralım ve bu süre içerisinde yani önümüzdeki iki üç yıl içerisinde de burada ekonomik değer üretebileceğiz. Ve şunu söyleyeyim, yapacağımız 300-400 milyon dolarlık yatırım iki senede geri dönüyor" dedi. Bakan Bayraktar, madencilik çalışmaları sonrasında rehabilitasyon faaliyetlerine ayrılan bütçeyi 2 katına çıkardıklarını ve usule aykırı davranan 97 bin ruhsatın terki ve iptali sağladıklarını aktardı.

 

'KEBAP TARTIŞMASI ÇIKTI'

Bakan Bayraktar'ın sunumu esnasında AK Parti Ankara Milletvekili Orhan Yeğin, 'Gördün mü kebapları' derken İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, 'Ya konuşma, sen mi biliyorsun' dedi. Ardından Bakan Bayraktar ile CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz arasında helikopter kiralaması üzerinden diyalog yaşanırken AK Parti'li Yeğin araya girdi, bunun üzerine İYİ Parti'li Usta, "O ahlaksız herkese hakaret ediyor, yapamazsın bunu. Ahlaksızsın sen. Ya, utanman yok mu senin, herkese aynı şeyi söylüyorsun? Utanmaz herif. Adam gibi söyleyeceksen bir şey söyle, bir tane fikrin yok, sürekli laf atıyorsun, sürekli insanlara hakaret ediyorsun, aşağılık bir insansın sen. Bir kere söyle ona insan gibi konuşmuş mu? Sürekli laf atıyorsun, sürekli havlıyorsun ya" diye konuştu.

'ETTİĞİN HAKARETLERİN EN BÜYÜĞÜSÜN SEN'

Karşılıklı sataşmalar sürerken söz alan AK Parti'li Yeğin, "Aşağılığın büyüğüsün sen. Ettiğin bütün hakaretlerin en büyüğüsün sen. Havlayan da sensin. Şu ettiğin laflara bak. Adam gibi konuşmayı beceremediğin içi hakaret ediyorsun. Sen havlamanın büyüğüsün. Sen bütün hakaretlerin heykelisin Erhan Usta" değerlendirmesinde bulundu.

BÜTÇE KABUL EDİLDİ

Yaşanan tartışmaların ardından Komisyon Başkanı Muş, birleşime 10 dakika ara verdi. Aranın ardından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın 2026 yılı bütçe teklifi AK Parti ve MHP'nin oylarıyla kabul edildi.