Evde yatan hasta bakımını kolaylaştıran tüyolar
Pandemi sürecinde evde yaşlı ve engelli hastaların bakımındaki püf noktaları anlatan İlk ve Acil Yardım Uzmanı Tanya Agopyan, “Bası yarasını (yatak yarası) önlemede beslenme, bireysel hijyen, pozisyon verme ve gergin yatak çarşafı en önemli etkenlerdendir” dedi. Düzenli bacak egzersizleriyle bağırsakların çalıştığı için kabızlığın da önleneceğini söyleyen Agopyan, hastayı hareket ettirdikçe bası yarasından kurtarıp, şişkinliklerin azalmasının sağlandığını dile getirdi.
İstanbul Ayvansaray Üniversitesi İlk ve Acil Yardım Program Başkanı Öğr. Gör. Tanya Agopyan, evde yaşlı ve engelli hastası olanlara bakımı kolaylaştıracak önerilerde bulundu.
“HEKİM DESTEĞİ ALIN”
Hasta yatağının her iki tarafının da açık olması gerektiğini aktaran Agopyan, “Hasta yakınları bilinçli olmalıdır o yüzden mutlaka hekim desteği almalarını öneriyorum. Günde 3 veya 4 kez her bir bacak için 15 kere egzersiz yapılabilir. Hasta yürüyemediği için bacak egzersiziyle hareket etmiş oluyor. Bağırsak hareketleri için de çok önemli, egzersiz sonrası yarım saat içerisinde hastanın tuvalete çıktığını göreceksiniz, kabızlığı da önler. Hastayı hareket ettirdikçe bası yarasından kurtarıyorsunuz, şişkinliklerin de azalmasını sağlıyorsunuz” diye konuştu.
BASİT HAREKETLERLE YATAK İÇİ TEMİZLİK SAĞLANABİLİR
Agopyan, “Düşmeye veya nörolojik hastalıklara bağlı hareket kısıtlaması olan hastaların karşılaştığı sorunlardan biri tuvalet alışkanlığı, bir diğeri bireysel hijyen, üçüncüsü ise pozisyon almadır. Bunları yatak içerisinde çok basit hareketlerle yapabiliriz. Basit pozisyonlar vererek tuvaletini tutma yeteneği olmayan hastaların yatak içerisinde temizliklerini rahatlıkla sağlayabiliriz” ifadelerini kullandı.
HASTANIN KİLOSU ÖNEMLİ DEĞİL
Hastanın kilosunun bakımı zorlaştırmayacağını belirten Agopyan, “Bakan kişi 50 kilo, yatağa bağımlı hasta ise 200 kilo olsun, hiç fark etmiyor. Yatağın içerisinde çok basit 2 pozisyonla kişinin kilosu ne olursa olsun, rahatlıkla sola veya sağa çevirebiliyoruz. Yatan hastanın altına koyacağımız ara çarşafla kişiyi rahatlıkla yukarı veya aşağı çekebiliriz. Aynı ara çarşafla sağa veya sola çevirebiliyoruz” dedi.
BASI YARASINI ÖNLEYEN HAREKETLER
Bası yarasının hem zayıf hem de kilolu kişilerde ortaya çıktığını söyleyen Tanya Agopyan, “Kilo, bası yarasının oluşumunu etkileyen bir faktör değil. Burada beslenme, bireysel hijyen, pozisyon verme ve gergin yatak çarşafı önemli etkenlerdendir. Eğer bu dört faktörü aynı anda götürürsek bası yarası olmaz. 10 yıldır yatağa tam bağımlı olan altında hiç yara açılmamış hastalar var” diye konuştu.
HASTANIN 2-3 SAATTE BİR POZİSYONUNU DEĞİŞTİRİN
Kişinin vücut hijyeninin yatak içerisinde gün aşırı yapılması gerektiğine dikkat çeken Agopyan, “Yatak çarşaflarının belli aralıklarla değiştirilip, sererken de gergin olmasına dikkat etmek gerekiyor. İdrarını ve dışkısını tutamayan hastanın çarşafını 2 günde bir değiştirin. Çarşafla temas eden idrar veya dışkı enfeksiyona neden oluyor. Yatak çarşafı toplandıkça vücutta, ekstra bir keskinlik yaratıyor. Yani hastanın vücudunu kesiyor. Dolaşımın zorlaştığı bölgelerde kan akımı olmaz, oksijen yoktur işte bu nedenle bası yarası meydana gelir. Hastanın 2-3 saatte bir pozisyonunu değiştirin ki ısı ve neme maruz kalmasın. Bölgeyi havalandırırsanız bası yarası olmayacaktır” ifadelerini kullandı.
1,5-2 LİTRE SU İÇMELERİ GEREKİYOR
Beslenmenin önemine vurgu yapan Agopyan, “Hastayı doğru vitamin ve minerallerle beslerseniz, gıdanın içindeki besinler vücudu daha sağlıklı hale getirecektir. Yatak yarasının ortaya çıkma riskini azaltacaktır. Hastaların sıvı alımı da çok önemli, günlük 1,5-2 litre su içmeleri gerekiyor. Sağlıklı beslenirlerse bağışıklık sistemleri de güçlenir. Yatağa bağımlı bir hastanın, günlük bin 500, 2 bin kalori alması lazım. Fazlasını alırsa, kilosu artar. Ayaklarda ve bedenini genelinde şişkinlik oluşur. Ayaklardaki şişkinlik hareketsizliğe bağlı oluşur. Yatak içerisinde pasif egzersizlerin yapılması gerekir” dedi.