TBMM Başkanı Kurtulmuş: Komisyonumuzun son eşiğine gelinmiştir (2)

'TUTANAK İÇERİK ANALİZ RAPOR ÖZETİ' SUNUMU

Prof. Dr. Havva Kök Arslan ile Dr. Murat Sevencan, komisyonun bugüne kadar yaptığı çalışmalar ile ilgili 'Tutanak İçerik Analiz Rapor Özeti' başlıklı bir sunum yaptı. Dr. Sevencan, tutulan tutanaklarda sorunun tanımının 3 temel eksende farklılaştığını belirterek, "Bunlar hak ve eşitlik, kimlik ve inanç, güvenlik ve beka. Hak ve eşitlik odaklı çerçeve, siyasi ve hukuki statü taleplerini olarak tanımlanırken; kimlik ve inanç odaklı çerçeve, dil ve kültürel varoluş vurgusunu; güvenlik ve beka odaklı çerçeve, devletin bekası risklerini öne çıkarmaktadır. Sorunun etki alanları yine en yoğun olarak 2 temel kategoride toplanmaktadır. Birincisi, ekonomik ve bölgesel ekolojik maliyet; bölgesel üretim kaynakları üzerindeki etkiler en yoğun dile getirilen boyuttur. İkincisi; siyasi ve demografik tahribat, çatışma karşıtı alınan önlemlerin sosyal yapı üzerindeki etkisidir" dedi.

'GEÇMİŞTEN DERS ÇIKARMA KONUSUNDA GENİŞ BİR UZLAŞI VAR'

Dr. Murat Sevencan, adalet arayışı ve mevzuat ihtiyacını komisyon toplantılarında 56 farklı konuşmacının dile getirdiğini ve komisyonun en yoğun gündem maddelerinden birini oluşturduğunu söyledi. Ortak zemin ve mutabakat alanı hakkında konuşan Dr. Sevecan, "Bir arada yaşama iradesi altında kardeşlik, ortak acıyı umuda ve ortak gelecek hayaline dönüştürmek vurgusu, tüm aktörler tarafından paylaşılmaktadır. Toplumsal rıza ve sürecin toplumca sahiplenilmesi ihtiyacında geniş bir mutabakat bulunmaktadır. Problemin çözümüne bütüncül yaklaşım konusunda belirgin bir ortaklık mevcuttur. Geçmişten ders çıkarma ve yeni bakış ve zihniyet geliştirme konusunda geniş bir uzlaşı vardır. Hukuki düzenleme ihtiyacı konusunda farklılaşan parametrelere rağmen bir mutabakat bulunmaktadır. Sürecin uluslararası ve bölgesel boyutunun önemi hemen herkes tarafından öne çıkarılmaktadır" diye konuştu.

'SOMUT ADIMLARIN NELER OLACAĞI KONUSUNDA NET BİR MUTABAKAT YOK'

Dr. Murat Sevencan, konuşmaların ayrışma noktaları ile ilgili, "Güvenlik-özgürlük dengesi konusunda aktörler arası yaklaşımlar, belirgin biçimde ayrışmaktadır. Sürecin nihai hedefi konusunda belirsizlik devam etmektedir. 'Terörün sona ermesi', 'Türkiye modeli', 'Kardeşlik', 'Normalleşme', 'Demokratikleşme', 'Siyasal entegrasyon' gibi farklı hedefler ifade edilse de bunların nasıl bir bütün oluşturacağı ve somut adımlarının neler olacağı konusunda net bir mutabakat yoktur. Af, topluma entegrasyon konusuna yaklaşımda önemli ayrışmalar bulunmaktadır. Kök nedenlerin tanımı konusunda farklı çerçeveler kullanılmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.

'TÜM TARTIŞMALARA RAĞMEN TÜRKİYE'DE TOPLUMSAL BARIŞ MÜMKÜN'

Prof. Dr. Havva Kök Arslan ise komisyon çalışmalarında güçlü bir ortaklık zeminini bulunduğunu ve sürecin TBMM çatısı altına taşınmasıyla meşruiyet kazanımı olduğunu ifade etti. Kökarslan, "Komisyon çalışmalarında kardeşlik, bir arada yaşama iradesi ve toplumsal bütünleşme kavramlarına son derece güçlü bir ortak vurgu yapılmaktadır. Barışın yalnızca şiddetin sona ermesiyle sınırlı olmadığı, barış sonrasında yapılacak toplumsal ve ekonomik düzenlemelerle sürecin kalıcılığının hayati olduğu konusunda da geniş bir uzlaşma mevcuttur. Bunu hangi öncelik sırası ve araçlarla hayata geçirileceği konusunda farklılaşan yaklaşımlar da dikkat çekmektedir. Tam da bu nedenle bu çalışma yalnızca bir grup tespiti değil; aynı zamanda uzlaşım alanlarını görünür kılan, ayrışma noktalarının yönetilebilir hale getirmeyi amaçlayan analitik bir çerçeve sunmaktadır. Kardeşliği ortak bir değer, barışı ise ortak bir gelecek tahayyülü olarak ele alan bu hedef, tüm tartışmalara rağmen Türkiye'de toplumsal barışın mümkün olduğunu varsaymaktadır" dedi. (DHA)