Prof. Dr. Erinç Yeldan: Ekonomide mevcut süreci atlatmak için irade gerekli
Bilkent Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. A. Erinç Yeldan, küresel koşullar ve hatalı politikalarla negatif olarak ayrışarak ‘derin krize sürüklenen’ ekonomide ‘mevcut süreci atlatmak için irade’ gerektiği uyarısı yaptı.
Kadir Has Üniversitesi, İktisat ve Toplum Dergisi iş birliği ile düzenlenen "Türkiye ekonomisi nereye? Krizden çıkış yolları" başlıklı panelde konuşan Prof. Dr. A. Erinç Yeldan, “Bu süreci atlatmak için irade gerekiyor. İçinde bulunduğumuz koşulları değerlendirip nerede eksiğimiz var bunu görmeliyiz. Kurumların görevlerini bağımsız olarak icra etmeleri şarttır. Bunların başında kuşkusuz Merkez Bankası (MB) geliyor. Denetleyici üst kurulların siyasi önyargıdan bağımsız kendi hedeflerini kurgulamaları lazım. Bu şartlar altında ekonomiye belirsizlik ve güvensizlik hakim. Ne ulusal ne uluslararası yatırımcı ne de biz tüketiciler geleceğe güvenle bakamıyoruz” dedi.
“GELİRLERİN DURGUNLAŞTIĞI DÖNEMDEYİZ”
Prof. Dr. A. Yeldan, “Türkiye’nin içinde bulunduğu kriz süreci aslında ‘büyük ve uzun süreli durgunluk’ diye küresel ekonomide yaygın olan kriz sürecinin bir parçasıdır. 2009 yılından günümüze dünya ekonomisi durgunluk içerisinde. Üretkenlik kazanımları yavaşlıyor, sabit sermaye yatırımları geriliyor. İşsizlik İngiltere ve ABD’de düşük düzeyde ama ücretlerde de gerileme var dolayısıyla gelirlerin durgunlaştığı bir dönemdeyiz” diye konuştu.
KRİZ NEDEN DERİNLEŞTİ?
Prof. Dr. Yeldan, “Türkiye’de bu küresel krizi yakından izliyor. Ülkemizde özellikle son 2-3 yıldır peş peşe yapılan yönetim hataları, hukuka yönelik müdahaleler ekonomide güvensizliği, belirsizliği ve bunlara bağlı olarak oynaklığı getirdi. Bu adımlar, ekonomiyi negatif olarak ayrıştırarak derin krize sürükledi” ifadelerini kullandı.
EKONOMİDEKİ SORUNLAR NASIL AŞILIR?
Paneli değerlendirerek krizi aşmak için çözüm yolları üzerine açıklama yapan Kadir Has Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Özgür Orhangazi ise, “Ekonominin bu hale gelmesindeki en önemli etken özellikle 2000’li yılların başlarından günümüze dış sermaye girişlerine bağımlı, borç artışına dayanan ve inşaat odaklı bir büyüme modelinin tercih edilmesidir. Bu modelin zaman içerisinde kaçınılmaz olarak yarattığı kırılganlıkların birikmesiyle, dünyadaki likidite şartlarının değişmesi Türkiye ekonomisini krize soktu. Bu dönemde, döviz kurları dış etkenlere çok açık hatta onlar belirliyor, bizim ekonomimiz de bundan etkileniyor” diye konuştu.
“ENFLASYONUN NEDEN YÜKSELDİĞİNE ODAKLANMALIYIZ”
Kısa vadede enflasyonu düşürmenin mümkün olmadığını söyleyen Prof. Dr. Orhangazi, “Bunun yerine neden yükseldiğine odaklanmalıyız. Kurdaki artıştan enflasyona olan geçişkenlik neden bu kadar yüksek olduğunu incelediğimiz zaman üretim yapımızın giderek ithalata bağımlı hale geldiğini görüyoruz. İthalattın üzerine gitmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“PROBLEMLERİ DOĞRU TESPİT ETMELİYİZ”
“Ekonominin içinde bulunduğu durumdan çıkmanın kısa, kestirme bir yolu yok” diyen Prof. Dr. Orhangazi, daha uzun vadeye odaklanarak, böyle durumlara düşmemeyi sağlayacak politikalar geliştirmek gerektiğini vurguladı. Prof. Dr. Orhangazi, “Problemleri doğru tespit etmeliyiz, Türkiye ekonomisinin neden dış sermaye girişlerine ve ithalata bağımlı olduğunu ve iyi istihdam yaratamadığını tespit etmeliyiz. Ardından bu sorunların üzerine gitmeliyiz” dedi.