TBMM Başkanı Kurtulmuş: 2026 yılı bütçemiz 27,2 milyar lira

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, TBMM Başkanlığı, Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) ve Sayıştay'ın 2026 yılı bütçe tekliflerini görüşmek üzere AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. CHP'li milletvekilleri, Gezi olayları ile ilgili davadan 18 yıl hapis cezasına çarptırılan Can Atalay ve CHP İstanbul İl Başkanlığı binasında yaşanan olaylarda biber gazından etkilenen CHP'li milletvekillerine ilişkin dövizlerle komisyon toplantısına katıldı.

CHP'Lİ VEKİLLERDEN PROTESTO

CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, dövizleri göstererek, "Bugün Meclis iradesi tutsak. Tutsak olan yalnızca Can Atalay değil, milletin iradesi tutsak. Maalesef Meclis Başkanı da bu konuda adım atmıyor. Aslında hepimizin Başkanı Numan Kurtulmuş; ancak halen parlamentonun bir üyesi hala tutsak. Anayasa Mahkemesi (AYM) kararına rağmen tutsak ve onun tutulması anayasal rejime darbedir. Bir başka mesele ise milletvekillerinin gördüğü muamele, bakın yarım metre mesafeden milletvekillerine gaz sıkıldı. İstanbul İl binası, polis tarafından işgal edildiği dönemde milletvekillerimize haksızca uygulamalar yapıldı. Bu gaz yalnızca Ali Gökçek'e, Deniz Yavuzyılmaz'a sıkılmadı; Meclis'e, bizzat Numan Kurtulmuş'un yüzüne sıkıldı" dedi.

'KOMİSYONUMUZ ÖNEMLİ BİR ÇALIŞMAYI SÜRDÜRÜYOR'

Bazı milletvekilleri, toplantının TBMM TV'de yayınlanmasını istedi ve görsel basının toplantıdan çıkarılmasına tepki gösterdi. Komisyon Başkanı Muş, usul tartışması açmadı ve sözü TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'a verdi. Kurtulmuş, Meclis ve bağlı kuruluşların 2025 yılı bütçelerine ilişkin komisyon üyelerine sunum yaptı. 'Terörsüz Türkiye' hedefi kapsamında kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun önemine işaret eden Kurtulmuş, "İçinde bulunduğumuz bölgesel ve küresel şartlar Türkiye'nin gerçekten artık terör meselesini tamamıyla geride bırakmasını, Türkiye'nin terör meselesini çözerek kalıcı barış ve kardeşliği sağlayacak adımları atması gerektiğini zorunlu kılmaktadır. Bu çerçevede komisyonumuz önemli bir çalışmayı sürdürdü, sürdürmeye devam ediyor. Milli iradenin gücünü ve demokratik olgunluğu göstermesi bakımından komisyonun kurulmuş olması bile başlı başına önemli bir aşamadır. 'Terörsüz Türkiye' sloganıyla başlattığımız bu sürecin tamamıyla olgunlaşmaya başladığı bir dönemde de komisyonumuz bu ülkede barışın, huzurun, güvenliğin ve demokrasinin standartlarının yükselmesi için her türlü çabayı, çalışmayı ortaya koymaya devam edecektir" diye konuştu.

'İSTİKAMET BELİRLEYEN BİR ÜLKE OLMAK DURUMUNDAYIZ'

Kurtulmuş, dünyada parlamenter diplomasinin rolünü arttığını ve TBMM'nin bu rolü etkin bir şekilde sürdürdüğünü söyledi. Kurtulmuş, "Öyle görünüyor ki önümüzdeki 10 yıl içerisinde dünyanın bu gerilimli durumu devam edecektir. Dolayısıyla Türkiye'nin böylesine bir dönemde ve özellikle içinde bulunduğumuz coğrafyada güçlü bir dış politika izlemesi ve diplomaside hamasetin yerine anlam siyasetini ortaya koyması şarttır. Biz manevraların peşinde değil, istikamet belirleyen bir ülke olmak ve tepki değil, ilke üretmek durumundayız. Bu çerçevede dış politikamızı bütün kurumlarımızla birlikte uygulamayı sürdürüyoruz. Şunu açıklıkla söyleyebilirim ki TBMM hem dostluk gruplarıyla hem uluslararası asamblelerdeki varlıklarıyla başkan düzeyinde bütün uluslararası platformlarda vardır ve Türkiye'nin sesini dile getirmektedir. Cumhurbaşkanımızın liderliğinde yürütülen dış politikamız Meclisimizin de parlamenter diplomasideki aktif destekleriyle güçlenerek bütünlüklü bir bakış açısı oluşturmaktadır" dedi.

'TÜRKİYE PARLAMENTER DİPLOMASİYE EV SAHİPLİĞİ YAPACAK'

Türkiye'nin dış politikası ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Kurtulmuş, Rusya-Ukrayna, Etiyopya-Somali, Afganistan-Pakistan, Filistin ve Suriye politikalarından bahsetti. Kurtulmuş, "Dünyada diyalog kanallarının daraldığı bir dönemde parlamentoların birbirlerine temas etmesi zarurettir. Bu anlayışla 17 Kasım'da AGİT Parlamenter Asamblesi'nin 50'nci yılı toplantısına ev sahipliği yapacağız. Toplantının teması, diyalog ve iş birliği yoluyla çok taraflılığın yeniden canlandırılmasıdır. Ayrıca 15-19 Nisan 2026 tarihlerinde İstanbul'da dünyanın en büyük parlamenter birlik çatısı olan Parlamentolararası Birlik 152'nci Genel Kurulu'nu toplayacağız. 183 üye parlamentonun katılacağı bu Genel Kurul, Türkiye'nin parlamenter diplomasiye yaptığı katkının çok açık bir göstergesidir. Daha önce en son 1996 yılında, 30 yıl evvel ev sahipliği yaptığımız bu buluşmayı 1400'ü aşkın parlamenter ve 100'e yaklaşan Meclis başkanıyla yeniden gerçekleştirecek olmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi için büyük bir övünç vesilesidir. 2026 yılı Haziran ayında NATO Parlamento Başkanları Zirvesi'nin ülkemizde düzenlenmesi hedefi bulunmaktadır. Bu zirve, Türkiye'nin güvenlik ve özgürlük dengesine dayalı ittifak anlayışını parlamenter zeminde de hiç şüphesiz güçlendirecektir" değerlendirmesinde bulundu.

'BÜTÇEMİZ YÜZDE 52,9 ARTTI'

Kurtulmuş, TBMM'nin 2023 yılı bütçesinin yıl içerisinde yapılan aktarmalarla birlikte 10 milyar 946 milyon, 2024 yılı bütçesinin 17 milyar 817 milyon olduğunu ve şu ana kadar yüzde 71'inin harcandığını hatırlatarak, "2026 yılı bütçe teklifi, 27 milyar 235 milyon 264 bin Türk lirasıdır. Komisyonumuza bu şekilde sunulmuştur. Bu harcamaların yüzde 82,3'ü cari giderlerden, yüzde 17,7'si ise yatırım giderlerinden oluşmaktadır. Görüldüğü gibi 2026 bütçesinin yüzde 66,3'ü büyük oranda personel, SGK giderleri ve tedavi giderlerinden oluşmaktadır. Ayrıca, yasa gereği Kamu Denetçiliği Kurumu'na Hazine yardımı 469 milyon 737 bin Türk lirası olarak belirlenmiş, bu da toplam bütçemizin yüzde 1,7'sini oluşturmaktadır. Ayrıca yine yasa gereği Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'na (RTÜK) hazine yardımı olarak TBMM'den verilen 1 milyar 583 milyon 976 bin liralık bir pay söz konusudur. Bu da toplam bütçemizin yüzde 5,8'ini oluşturmaktadır. 2026 yılı bütçe teklifimiz, 2025 yılı başlangıç ödeneği 17 milyar 817 milyon Türk lirasına göre yüzde 52,9 oranında artarak 27 milyar 235 milyon 264 bin Türk lirası olmuştur" diye konuştu.

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un yaptığı sunumun ardından komisyon toplantısı, milletvekillerinin bütçe üzerine yaptığı değerlendirmelerle devam ediyor.

SAYIŞTAY BAŞKANI YENER: 448 KAMU İDARESİ DENETLENDİ

Sayıştay Başkanı Metin Yener, söz aldı. Yener, 2025 yılında gerçekleşen faaliyetler ve 2026 yılı bütçesiyle yapılması planlanan faaliyetlerle ilgili bilgi vererek, "Mahalli idarelerle ilgili 14 il özel idaresi, 30 büyükşehir belediyesi, 31 büyükşehir bağlı idaresi, 29 il belediyesi, 259 ilçe belediyesi, 78 mahalli idare şirketi ve birliği, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı olmak üzere toplam 448 kamu idaresi denetlenmiştir. Söz konusu denetimlere ilişkin hazırlanan raporlar ilgili mercilere gönderilmiş olup önümüzdeki günlerde kamuoyuyla paylaşılacaktır. 2026 bütçe teklifimizde toplam istenilen ödenek ise 4 milyar 729 milyon 868 liradır" diye konuştu.

KAMU BAŞDENETÇİSİ AKARCA: 13 YILDA 258 BİN ŞİKAYET BAŞVURUSU ALDIK

Kamu Başdenetçisi Mehmet Akarca ise kurumunun kurulduğu günden bu yana önemli mesafeler katettiğini belirterek, "Kuruluşumuzdan bu yana yani 13 yıllık süreçte kurumumuz toplam 258 bin 657 şikayet başvurusu almış ve bugüne kadar da 256 bin 665 adet karar verilmiştir. Bu kararlar idarenin hizmet kalitesinin artırılmasına ve kişilerin sorunlarının çözümüne katkı sağlamıştır. Yapılan çalıştaylar ve hazırlanan özel raporlarla milyonlarca insanı ilgilendiren konularda çalışmalar gerçekleştirilmiş, yapılan faaliyetlerle çocuklar, gençler başta olmak üzere toplumun tüm kesimlerinin hak arama kültürünün gelişmesinde ve kurumun sorun çözme yeteneğinin artmasında önemli adımlar atılmıştır. Kamu hizmetlerinin işleyişinde bağımsız ve etkin bir şikayet mekanizması konumundaki kurumumuz 1 Ocak ile 27 Ekim 2025 tarihleri arasında 17 bin 125 şikayet başvurusu almıştır. Bu başvurular konularına göre değerlendirildiğinde, en fazla başvurunun kamu personel rejimi alanında yapıldığı; bunu adalet, milli savunma ve güvenlik, eğitim, gençlik ve spor ile çalışma ve sosyal güvenlik alanlarının takip ettiği görülmektedir. Doğrudan çocuklardan başvuru alabilen kurumumuz 2024 yılında çocuk hakları alanında 346 bin 2025 yılında 299 bin başvuru almıştır. Her iki yıl içinde 18 yaş altı başvuru sayısı 530 olmuştur. 2025 yılı içerisinde incelenen ve sonuçlandırılan başvurular hakkında 692 adet tavsiye kararı, 743 adet ret kararı, 255 adet kısmen tavsiye ve kısmen ret kararı verilmiştir" dedi.

'BU YIL ÇÖZÜME KAVUŞTURULAN DOSYA SAYISI 1447'

Akarca, kurumun kamu idarelerine bulunduğu tavsiye kararlarına uyum oranının arttığını ve vatandaşların adalete hızlı eriştiğini söyleyerek, "Bu kapsamda 1 Ocak ile 27 Ekim 2025 tarihleri arasında dostane yollarla çözüme kavuşturulan dosya sayısı toplam 1447 adettir. Kuruluşundan itibaren bugüne kadar kurumumuz başvuruları inceleme görevi dışında ulusal ve uluslararası insan hakları ve kamu yönetimi uygulamalarına yönelik özel raporlar düzenlemiştir. 2025 yılında eğitimde fırsat eşitliği, emeklilik işlemleri, kadına karşı şiddetle mücadele ve cezaevinde anne yanında kalan çocuklar bağlamında özel rapor çalışmaları halihazırda sürdürülmektedir" değerlendirmesinde bulundu.

KOMİSYON TOPLANTISI DEVAM EDİYOR

Sayıştay Başkanı Metin Yener ile Kamu Başdenetçisi Mehmet Akarca'nın bilgilendirmelerinin ardından komisyon toplantısı devam ediyor.

KOMİSYONDA GERGİNLİK

Milletvekillerinin TBMM Başkanlığı, KDK ve Sayıştay'ın 2026 yılı bütçe teklifleri üzerine değerlendirmelerde bulunduğu bölümde, İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta söz aldı. Usta, 'Terörsüz Türkiye' süreci ile ilgili eleştirilerde bulundu. Ardından TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'a dönen Erhan Usta, "TBMM Başkanı olarak PKK sevdanız nereden geliyor, anlamıyorum" dedi. Bu sözler komisyonda gerginliğe neden olurken, Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Mehmet Muş, hiç kimsenin TBMM Başkanı'na 'PKK sevici' diyemeyeceğini ifade etti.

'BEN PKK SEMPATİZANI, SEVDALISI FALAN DEĞİLİM'

Ardından söz alan Kurtulmuş, "Ar ve yaralayıcı söz, kapsamının çok üstünde bir hadsizliktir. Bu arkadaşımız bu salonda söylediği sözlerden vazgeçtiğini açıkça ortaya koymalıdır. Ben PKK sempatizanı, sevdalısı falan değilim. Eğer böyle kabul ediyorsanız, bunu size iade ediyorum. Bu yaptığınız siyasi şovu da böyle basit numaralarla sürdürmeyin. Eğer bende bir sevda olacaksa ben bu vatana, millete sevdalıyım. Bu milletin, 86 milyonun her bir ferdini kendi kardeşim olarak bilirim, kabul ederim. Bu ülkenin insanları arasına, 'Türk-Kürt' diye ayrımcılık koymak isteyenlerin hepsinin bu ülkeye zarar verdiklerini, haksızlık yaptıklarını bilirim. Bu ülkenin insanlarını, 'Sağcı-solcu, Alevi-Sünni' diye ayıranların hepsinin memlekete ihanet ettiklerini düşünürüm. Dolayısıyla 40 yıllık siyasi hayatı boyunca açık fikirlerini dile getirmiş bir adama, bu lafı söylemek en hafif tabiriyle hadsizliktir, haksızlıktır, terbiyesizliktir. Ben bu salondan kalkıyorum" diye konuştu.

KURTULMUŞ, KOMİSYONU TERK ETTİ

Ardından TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Plan ve Bütçe Komisyonu'nu terk etti. Bunun üzerine Komisyon Başkanı Mehmet Muş, oturuma 10 dakika ara verdi. Ara esnasında AK Parti'li milletvekilleri, İYİ Parti sıralarına yürürken; CHP'li vekiller de araya girdi.

KURTULMUŞ: SÜRECİN BAŞINDAN BU YANA ANAYASANIN İLK 4 MADDESİYLE İLGİLİ HİÇBİR TARTIŞMA GÜNDEME GELMEDİ

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Kurtulmuş, milletvekillerinin Meclis Başkanlığı soru önergeleri ile ilgili soru üzerine, "Meclis Başkanı olarak en son 24 Haziran 2025'te yürütmeye; Meclisten sorulan soru önergelerine cevapların zamanında verilmesini istediğimizi açık bir şekilde ifade ettik. Bunu 4'üncü kez söyledim. Bu yıl sonunda yani her yıl 2 kere yapıyoruz, bir kere yapacağız. Biz hakikaten bunun önemli olduğunu düşünüyoruz, sizin gibi biz de takip ediyoruz. Bu takibimizin sonunda da soru önergelerinin cevaplandırılması oranları bu yasama yılında yüzde 69'a çıktı. Yeterli değildir, tamamına vaktinde ve tatmin edici bir şekilde cevapların verilmesi lazım" ifadelerini kullandı.

'MECLİS'İN FEVKALADE BÜYÜK BİR MEKAN SORUNU OLDUĞUNU HER GÜN YAŞIYORUM'

Kurtulmuş, TBMM Bütçesi'nin bir önceki yıla göre yüzde 52 civarında artması ile ilgili sorular üzerine, "TBMM Bütçesine yüzde 52 civarında bir artış koyduk. Ümit ederim ki bunu harcamayız. Meselenin aslı şudur: herhangi bir yeri güzelleştirmek, herhangi bir tefrişatı artırmak falan değil, burada bir amaç var. Örneğin siz, gazetecilerin yerinin darlığından bahsettiniz. Bu Meclis salonuna bakın, Meclisimizin fevkalade büyük bir mekan sorunu olduğunu her gün yaşıyorum. Yeni bir grup kurulduğunda örneğin Yeni Yol Partisi Grubu kurulduğunda gruba nasıl, nerede yer vereceğiz konusu biliyorsunuz, bir sorun haline geldi. Hakikaten bütün iyi niyete rağmen yer bulamadık. Dolayısıyla, Meclisimizin belki 40-50 yıl mekan sorununu çözebilecek yeni bir bina yapılmasıyla ilgili düşünce faslındadır" derken CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba araya girdi. Ağbaba, "Yeni bir külliye yaptırmayın da. Yani yanlış anlamayın, öyle bir şey istememiştir mutlaka vekilim. Saraya filan taşımayasınız da Meclisi. Öyle bir niyet olduğunu duyuyoruz" dedi. Kurtulmuş bunun üzerine, "Sizle beraber yaparız projesini, gösteririz. Ama bundan önemlisi, kurumun ismini söylemeyeyim ama bize yakışacak, burayı terk eden bir kamu kurumunun binasını alırsak herhangi bir bina yapma ihtiyacımız kalmayacak. Bütçede görülen kalemi de zaten harcamayacağız. Bu sermaye giderlerindeki 5 milyarlık artışın 3 milyarı bina yapımıyla ilgili ayrılmış ihtiyat payıdır. Altını, üstünü çizerek söylüyorum. İnşallah o kamu binasını aldığımız zaman Meclisimizin 30-40 yıl süreyle bir şeyi olmayacaktır" diye konuştu.

'TÜRKİYE SİYASETİNİN GELECEĞİ BAKIMINDAN FEVKALADE ÖNEMLİ'

TBMM'nin tasarruf tedbirleri kapsamında olmadığını ancak her kalemde ciddi azalmaların olduğunu söyleyen Kurtulmuş, cari açık ile ilgili eleştiriler üzerine ise milletvekillerinin sağlık harcamalarının cari transfer yoluyla karşılandığını ve miktarın 3 milyar 170 milyon lira olduğunu kaydetti. 'Siyasi Etik Kanunu' ile ilgili soruları değerlendiren Kurtulmuş, "Türkiye siyasetinin geleceği bakımından fevkalade önemli, değerli olan bir tekliftir. Bunu da hep beraber çalışarak geçirmemiz gerektiği kanaatindeyim. Ayrıca; yeni anayasa, İç Tüzük, 'Siyasi Partiler Yasası' ve 'Seçim Yasası'nın düzenlemeleri ve bu metinlerimizin daha demokratik hale getirilmesinin de Meclisin sorumluluğu olduğu kanaatindeyim. Özellikle bu bir ülkenin siyasi topoğrafyasını gösteren metinlerdir. Yani bir ülkeye gitmenize gerek yok, bu metinlerine baktığınız zaman ne kadar demokrat olup olmadığını anlamanız mümkündür" değerlendirmesinde bulundu.

'AYRI BİR DEVLET KURMAK GİBİ KONULAR GÜNDEME GETİRİLMEMİŞTİR'

Kurtulmuş, 'Terörsüz Türkiye' hedefi kapsamında kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun çalışmalarından bahsederek, "Bu kadar ağır bir bedeli ödemiş bir millet artık bu acılardan kurtulmasın mı, bunlar geride kalmasın mı? 'Terörsüz Türkiye' diye ortaya koyduğumuz bu çabalar, bütün bölgenin terörsüz hale gelmesinin de önünü açmaz mı, bunun için her birimizin fedakarca bu çalışmalara destek vermesi lazım. Sürecin bütün ayrıntısını bilen birisi olarak şunu çok açık bir şekilde söylüyorum: 'Terörsüz Türkiye' sürecinin başından bu yana Anayasa’nın ilk 4 maddesiyle ilgili hiçbir tartışma gündeme gelmemiş, getirilmemiştir. İki: bu sürecin hiçbir yerinde federasyon veya ayrı bir devlet kurmak gibi konular gündeme getirilmemiştir, konuşulmamıştır. Resmi bir yerde konuşuyoruz ama biraz da elimizi vicdanımıza koyarak söyleyelim; terör örgütü diyor ki, 'Tamam, ben silahımı bırakıyorum.' Ya, 'Silahını bırakma' mı diyeceğiz, silahını bırak, ilan ettiğin gibi bütün bileşenleriyle birlikte bu silahsızlanma meselesini tamamla, bir eli sandıkta, bir eli silahta Türkiye siyaseti olmasın. Dolayısıyla bu, tarihi bir dönemeçtir. Bu dönemeçte olumlu adımlar atılmıştır ama bu, sonuç alındı manasına tabii ki henüz gelmiyor. Tabii ki bir yerlerde bekleyen birtakım çakalların, 'Gerçekten bu iş başarılmasın' diye nice hesaplar içerisinde olduğunu biliyoruz, nice istihbarat örgütlerinin bölgede hangi toplantıları yaptığını biliyoruz, bazı başkentlerde ne toplantılar yapıldığını biliyoruz" ifadelerini kullandı.

'DİYARBAKIR'DAKİ KONUŞMA, BARIŞ VE KARDEŞLİĞİN RUHUNA UYGUNDUR'

Dicle Üniversitesi'nin Akademik Yılı Açılışında yaptığı Kürtçe konuşmanın TBMM'nin resmi hesabından paylaşılması ile ilgili konuşan Kurtulmuş, "Bu konuşmanın sonunda söylediğim Kürtçe sözler anonim sözlerdir, herhangi bir şaire ait değildir, herhangi bir divanda yer almamaktadır, 2-3 dizedir. Ben bunu orada söyledim. Ne diyor, 'El ele, gönül gönüle, hep beraber barış ve birlik içinde yaşayalım.' Bu sözün herhangi bir kimseye bir zararı var mıdır? Dolayısıyla bu sözün TBMM'nin sosyal medya hesabından yayınlanmış olması da ayrı bir polemik konusu yapılmamalıdır. TBMM'nin sosyal medya hesabı resmi bir ortam değildir. TBMM'nin resmi Başkanlık hesabından, benden önceki dönemlerde de 100'ün üstünde Türkçe'nin dışında dille yayın yapılmıştır. TRT'de her gün Kürtçe yayınlar yapılıyor. Milyonlarca vatandaşımızın ana dili olan bir dilde herhangi bir paylaşımın yapılmış olması sadece dönemin ruhuna uygun değil, Türkiye'deki barış ve kardeşliğin ruhuna uygundur. Bizim derdimiz Türkiye'de bir daha terörün 'T' sinin bile telaffuz edilmediği, birtakım bölücü akımların asla siyasal zemin bulamadığı, güçlü, müreffeh bir Türkiye'yi inşa etmektir. Bu, hep beraber, hepimizin yapacağı iştir. Bir siyasi partinin, birkaç siyasi partinin programı olamaz. Türkiye'de Allah'ın izniyle bu meseleyi aşacağız. Son söz olarak şunu söylüyorum: bu sefer mutlaka başaracağız, başka çaremiz yoktur. Ya biz başaracağız, ya emperyalistler başaracak; bu kadar da açık konuşuyorum" dedi.

TEKLİFLER KABUL EDİLDİ

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un ardından Komisyon Başkanı Mehmet Muş, TBMM, KDK ve Sayıştay'ın 2026 yılı Bütçe Tekliflerini okuttu ve tek tek oyladı. Oylama sonucunda teklifler, komisyonda kabul edildi. Başkan Muş, komisyonu 4 Kasım Salı günü toplanmak üzere kapattı.