'Sarıkamış Harekatı'nın büyük etkisi daha sonra görüldü'
Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yavuz Aslan, Sarıkamış Harekatı'nın sonuçlarına değinerek, "Türk ordusunun savunma gücünü kaybetmesi sonrası 1916 yılı başından itibaren Doğu Karadeniz, Erzincan, Erzurum, Van'ı içerisine alarak Hakkari'ye kadar bu coğrafyayı Ruslar işgal etti. Biz bu günleri bölge için kara günler olarak adlandırıyoruz. Yani savaşta kaybedilen 30 bindir, 60 bindir, 90 bindir değil, asıl Sarıkamış Harekatı’nın büyük etkisi daha sonra görüldü" dedi.
Sarıkamış Harekatı'nın 111'inci yıl dönümü dolayısıyla Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından 'Beyaz Hüzün: Sarıkamış Harekatı ve Sonuçları' konulu panel düzenlendi. Moderatörlüğünü Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yavuz Aslan'ın yaptığı panelde İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Göktaş, Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ulvi Ufuk Tosun, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Tarih Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Yavuz Özdemir, Sarıkamış Harekatı ve sonuçlarını değerlendirdi.
‘ÇANAKKALE ŞEHİTLERİ KADAR ANILMAYI HAKEDİYORLARDI’
Panel moderatörü Prof. Dr. Yavuz Aslan, "Bu coğrafya zor bir coğrafya. Çok büyük bedeller ödedik. Sarıkamış da bu ödenen bedellerin bir örneği. Yıllarca Çanakkale şehitlerini anarken Sarıkamış şehitlerini biraz ihmal ettik. Sanki bu olay hiç yaşanmamış gibi davrandık. Ancak Sarıkamış şehitleri de en az Çanakkale şehitleri kadar anılmayı hak ediyorlardı. Onlar vatanları için hiç düşünmeden canlarını verdiler. Bu coğrafyanın bize vatan kalmasını sağladılar. Özellikle 2000'li yılların başından itibaren Erzurum Kalkınma Vakfı ve Atatürk Üniversitesi'nin girişimleriyle Sarıkamış şehitleri gündeme getirildi. O günden bugüne de hem pek çok etkinlik düzenlendi hem de her yıl Sarıkamış şehitleri anılmaya başlandı" diye konuştu.
‘KARA GÜNLER OLARAK ADLANDIRIYORUZ’
Sarıkamış Harekatı’nın sonuçlarına değinen Aslan, şunları söyledi:
"Türk ordusunun savunma gücünü kaybetmesi sonrası 1916 yılı başından itibaren Doğu Karadeniz, Erzincan, Erzurum, Van'ı içerisine alarak Hakkari'ye kadar bu coğrafyayı Ruslar işgal etti. Biz bu günleri bölge için 'Kara günler' olarak adlandırıyoruz. Yani savaşta kaybedilen 30 bindir, 60 bindir, 90 bindir değil, asıl Sarıkamış Harekatı'nın büyük etkisi daha sonra görüldü. Bütün Doğu vilayetlerimiz Doğu Karadeniz'le birlikte Rus işgaline uğradı. Bu sadece bir işgal değildi, aynı zamanda göç ve esaretti Türk Milleti için. Öyle kelimelerle anlatılacak şeyler değil. Göç başlı başına büyük bir olaydır. Göç eden insanların acılarını anlatabilecek kelime yoktur. O günün Doğu vilayetlerinin, Karadeniz'in ahalisi kış şartlarında göç etmişlerdir ve yüz binlerce insanımız yollarda hayatını kaybetmiştir. Esarete düşenler de o Rus esaretiyle birlikte bölgedeki Ermeni çetelerinin katliamlarına maruz kalmışlardır. Sadece 1917 sonu 1920 yılı ortalarına kadar bu coğrafyada Ermeni katliamları yüzünden hayatını kaybeden insanlarımızın sayısı 500 binin üzerindedir. 1914'te bütün Vilayeti Şarkiye'nin nüfusuna bakıyorsunuz 4 milyona yakındır. 1918'e gelindiğinde 600-700 binlere düşmüştür. Rakamların korkunçluğu ortadadır."
‘BU HALKIN SABRINA FEDAKARLIĞINA ŞAŞIRMAMAK MÜMKÜN DEĞİLDİR’
Sarıkamış Harekatı’nın bütün yükünü Erzurum'un çektiğini ifade eden Aslan, "Harekatın hedefi Sarıkamış'tır. Hep Sarıkamış'tan bahsediyoruz, ele alıyoruz. Ama savaşın bütün yükünü çeken Erzurum vilayetidir. 7'den 70'e her vatandaşıyla bu coğrafyadaki savaşların büyük yükünü Erzurum halkı çekmiştir. Her türlü fedakarlığı göstermiştir. Birinci Dünya Savaşı'nda 4 yıl bu fedakarlığı gösteren bu halk daha sonra bir 4 yıl daha Milli Mücadele vermiştir. Yani bu halkın sabrına fedakarlığına şaşırmamak mümkün değildir" dedi.
