Bakan Kacır: Türkiye ekonomisi kesintisiz büyümesini 20 çeyrektir sürdürüyor

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın 2026 yılı bütçesini görüşmek üzere AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, bütçeye dair sunum yaptı. Bakan Kacır, dünyanın önde gelen ekonomileri arasındaki tarife gerilimleri ile ticarette artan korumacılığın küresel ticaret üzerinde baskı oluşturduğunu söyledi.

'İLK 9 AYLIK İHRACATIMIZ 200 MİLYAR DOLARI AŞTI'

Bakan Kacır, "Rusya-Ukrayna Savaşı ve Orta Doğu'da İsrail saldırganlığı jeopolitik riskleri yükseltiyor. En büyük ticaret ortağımız Avrupa'nın imalat sanayi, pandemiden bu yana halen toparlanamadı. Uluslararası Para Fonu, Avrupa ekonomisinin bu yıl ancak yüzde 1,2 büyüyeceğini öngörüyor. Bölgesel ve küresel sınamalara rağmen Türkiye ekonomisi, verimlilik ve ihracat artışlarının da etkisiyle kesintisiz büyümesini 20 çeyrektir sürdürüyor. Bu yıl sonunda milli gelirimizin 1,5 trilyon doları, kişi başına düşen gelirin 17 bin doları aşması öngörülüyor. Sanayi üretim endeksi, pandemi öncesi döneme göre Almanya’da yüzde 14,7, İtalya’da yüzde 6,9, Fransa’da yüzde 3,3, İspanya’da yüzde 0,5 aşağıda seyrederken; Türkiye’de yüzde 30,6 yükseldi. İmalat sanayi katma değerinde dünyada 14'üncü sıradayız. İlk 9 aylık ihracatımız geçtiğimiz yıla göre yüzde 4,1 artarak 200 milyar doları aştı" diye konuştu.

'TÜM ALANLARDA DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜ HIZLANDIRACAĞIZ'

Organize sanayi bölgelerinde 250 bin vatandaşın istihdamını sağlayacak 6 bin fabrikanın inşa edildiğini belirten Bakan Kacır, Türkiye'nin Ar-Ge harcamalarının 19,9 milyar dolara yükseldiğini ifade etti. Bakan Kacır, "Teknoparklarda faaliyet gösteren 12 bine yakın girişim, bilgi ile üretimi buluşturarak 15,2 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi. Bu girişimlerde istihdam edilen personel sayısı 124 bine, yürütülen proje sayısı ise 98 bine ulaştı. 1360 Ar-Ge ve 343 Tasarım Merkezinde 17 bin patent tescil edildi. Tarihimizin en büyük ölçekli teşvik programı HIT-30’da sunduğumuz desteklerle elektrikli araç, güneş hücresi ve biyoteknoloji sektörlerinde 4,5 milyar dolarlık ileri teknoloji yatırımını ülkemize kazandırıyoruz. 30 milyar dolar destek hedefiyle sürdürdüğümüz programda bu yıl 4 yeni çağrıya çıktık. Mevcutta 250 megavat olan veri merkezi kapasitemizi yeni yatırımlarla 2030 yılına kadar 1 gigavata yükselteceğiz. Klasik hesaplamaların ötesine geçen, 156 kübit işlemci gücüne sahip kuantum bilgisayarını ülkemize kazandıracağız. Yapay zeka işlemci kapasitemizi artıracak, sanayiden sağlığa, finanstan kamu hizmetlerine kadar tüm alanlarda dijital dönüşümü hızlandıracağız. Endüstriyel robot üretimine yönelik yatırımlarla, 2030 yılında sanayimizde 200 bin robotun kullanılmasını sağlayacağız" ifadelerini kullandı.

'BÜYÜK ÖLÇEKLİ PROJELERDE YERLİLİK DÜZEYİNİ YÜKSELTİYORUZ'

Bakan Kacır, yüksek katma değerli 328 milyar liralık yatırımın önünü açtıklarını ve bakanlık olarak 69 projeyi destekleyerek 11,4 milyar dolar katkı sağladıklarını aktardı. Togg üretiminin hız kesmeden sürdüğünü belirten Bakan Kacır, "Togg satışa çıktığı günden bu yana elde ettiği yüzde 25’in üzerinde pazar payıyla elektrikli otomobil segmentinde lider oldu. Togg sedan modeli T10F’nin üretimi bu yıl başladı. Almanya’ya ihracat gerçekleştiren markamız, Türk mühendisliğinin kalitesini Avrupa pazarına taşıdı. Bu yıl, TÜBİTAK programlarında 190 üniversite ve 3 bin 100 firmanın 10 bin 153 projesine 14,4 milyar lira destek sağlıyoruz. Üniversitelerin TÜBİTAK araştırma projelerinde 17 bin bursiyeri destekledik. '6550 sayılı Kanun' kapsamında bugüne kadar 7,2 milyar lira kaynak sağladığımız 12 ulusal araştırma altyapısı; biyotıp ve genom, nano malzemeler, MEMS, astrofizik, güneş enerjisi, raylı sistemler ve finans teknolojilerinde nitelikli araştırmalar gerçekleştiriyor. Kamu alımlarında ve tedarik zincirinde yerlileşmeyi hızlandıracak yeni Yerli Malı Tebliğimizi yayımladık. Rüzgar ve güneş enerjisi santrallerinden 5G altyapısına kadar büyük ölçekli projelerde yerlilik düzeyini yükseltiyoruz" dedi.

'DEV BİR SAVUNMA SANAYİ EKOSİSTEMİ İNŞA ETTİK'

İmalat sanayi ihracatının 2030 yılına kadar 400 milyar dolara çıkartılmasını hedeflediklerini vurgulayan Bakan Kacır, yüksek teknoloji ihracatının ise 30 milyar dolar seviyelerine yükseltmeyi hedeflediklerini ifade etti. Bakan Kacır, yapay zekayla kamu ve özel sektörde bulunan 45 projeyi desteklediklerini kaydederek, "10 milyar doları aşan yatırımların hayata geçeceği, güvenli enerji altyapısına sahip veri merkezi bölgeleri kuracağız. Önümüzdeki dönemde yapay zeka uzmanı yetiştirmeye yönelik eğitim programlarını yaygınlaştıracak ve kamunun sahip olduğu büyük veriyi değere dönüştürerek yerli yapay zeka çözümlerini hızlandıracağız. Güvenli ve etik yapay zeka kullanımına yönelik gerekli tedbirleri almaya devam edeceğiz. Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde AK Parti iktidarları döneminde dev bir savunma sanayi ekosistemi inşa ettik. Savunma sanayisinde yürütülen proje sayısını 62’den 1400’ün üzerine; savunma sanayi firmalarımızın yıllık satışlarını 1 milyar dolardan 20 milyar dolara yükselttik. 100 bine yakın çalışanıyla 3 bin 500 savunma sanayi şirketimiz son bir yılda 180 ülkeye 8,4 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi" ifadelerini kullandı.

Bakan Kacır, yeni yatırım teşvik sistemini uygulamaya koyduklarını ve sanayi tesislerini Marmara Bölgesi'nden Anadolu'ya taşınmasını amaçladıklarını vurguladı. Bakan Kacır, bakanlığın ve ona bağlı kuruluşların 2026 yılı bütçesinin toplam 267 milyar 534 milyon lira olduğunu da sözlerine ekledi.

KOMİSYON TOPLANTISI DEVAM EDİYOR

Bakan Kacır'ın sunumunun ardından komisyon toplantısı, milletvekillerinin bütçe ile ilgili değerlendirmeleriyle devam ediyor.

'TÜRKİYE SANAYİLEŞME KABİLİYETİNİ ARTIRMIŞ BİR ÜLKEDİR'

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, daha sonra milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Bakan Kacır, sanayi üretim düzeyi ile ilgili soruları değerlendirerek, "Sanayi Üretim Endeksi'miz ağustos ayı itibarıyla yıllık yüzde 7,7 artış gösterdi. Fakat Üretim Endeksi değerlerine uzun dönemli perspektiften bakmak gerektiği görüşüne iştirak ediyorum. Son dönemde dünya sanayi üretiminde ve değer zincirlerinde majör değişim unsuru pandemi olmuştur. Dolayısıyla, ülkelerin sanayi üretim performanslarını değerlendirirken pandemi öncesi nokta ile bugünkü nokta arasındaki farkları değerlendirmek sağlıklı bir yaklaşım olacaktır. Biz ihracatının yüzde 40'tan fazlasını Avrupa Birliği ülkelerine yapan bir ülkeyiz, Avrupa pazarının içinde olan bir ülkeyiz. Dolayısıyla kendimizi en doğrudan mukayese edebileceğimiz ülkeler aslında Avrupa ülkeleridir. Bakınız, pandemi öncesiyle kıyasladığımızda, Almanya'nın sanayi üretimi 2020 Ocak ile bugünü kıyasladığımızda yüzde 14,7 aşağıdadır. İtalya yüzde 6,9, Fransa yüzde 3,3, İspanya halen yüzde 0,5; 2020 Ocak ayındaki üretim düzeyinden aşağıdadır. Türkiye'de sanayi üretimi pandemi öncesi seviyeyle kıyasladığımızda yüzde 30,6 yükselmiştir. Türkiye, son dönemde sanayileşme kabiliyetini artırmış bir ülkedir" ifadelerini kullandı.

Bakan Kacır ayrıca teknoloji ihracatının yıllık 9,6 milyar dolara erişerek tarihi bir zirvede olduğunu ve AR-GE'ye yatırım yapmaya devam edeceklerini söyledi.

'1 MİLYONA YAKIN VATANDAŞIMIZ TEKSTİL SEKTÖRÜNDE İSTİHDAM EDİLMEKTEDİR'

Bakanlığın Girişimci Bilgi Sistemi ile teşvikleri takip ettiklerini belirten Bakan Kacır, tekstil sektöründe yaşanan istihdam kaybı ile ilgili soru üzerine, "Biz bir kere her daim sektörle, sektör temsilcileriyle, emekçilerimizle, yatırımcılarımızla bir aradayız. Bakan olarak ben, bürokratlarımızla ve kurumlarımızla çok sık işletme ziyaretleri yapıyoruz. Biz, bu yılın ilk on ayında 100 binden fazla işletmeyi KOSGEB'deki çalışanlarımız aracılığıyla bizzat yerinde ziyaret ettik ve her biriyle anketler yaptık. Özellikle emek yoğun sektörlerde istihdamı korumaya yönelik politikalar konusunda sahadan topladığımız doğrudan verilerle politikalarımızı inşa etmeye gayret ediyoruz. Burada birinci mesele şudur: Bizim hiçbir sektörü gözden çıkarmamız söz konusu değil. Biz bu sektörleri ülke olarak kolay elde etmedik. Onlarca yılın emeğiyle, gayretiyle bu sektörler bugünlere geldi ve bugün hazır giyimde, tekstilde Türkiye dünyanın en önemli üreticileri arasındadır, halen de öyledir. Bakın, 1 milyona yakın vatandaşımız bu sektörlerde istihdam edilmektedir" diye konuştu. Bakan Kacır, tekstil sektörüne verilen destekleri anlattı ve imalat sanayinin genelinde istihdam probleminin yaşanmadığını dile getirdi.

'TEŞVİK İÇİN BAŞVURAN FİRMANIN SİYASİ GÖRÜŞÜNE BAKMAYIZ'

Bakan Kacır, enerji tüketim maliyetlerine ilişkin soru üzerine Türk sanayicisinin Avrupa'daki sanayicilere göre elektrik ve doğalgaz ücretlerinin 2-3 kat daha düşük olduğunu ifade etti. Teşvikler ile ilgili soru üzerine Bakan Kacır, "Teşviklerle ilgili yapılan birkaç eleştiriye cevap vermek istiyorum. Amiyane tabirle, affınıza sığınarak söyleyeceğim, 'Teşviklerin yandaşlara verildiği' iddia edildi. Biz hiçbir teşvikte, teşvik için başvuran firmanın ve o firmanın ortağının siyasi görüşünü, dünya görüşünü bilmeyiz, ona bakmayız; bizim bütün sistemimiz objektif kriterlerle çalışmaktadır. Bizden teşvik alan sanayicilerimiz her siyasi görüşten olabilirler. Diğer taraftan açılan, kapanan şirket sayıları ifade edildiği için sadece rakamları vereceğim, takdiri yine saygıdeğer milletvekillerine bırakacağım. Bakın, 2024 yılında imalat sanayi; kapanan firma sayısı 6 bin 449, kurulan firma sayısı 17 bin 634'dur. 2025 yılının ilk 9 ayı imalat sanayi, kapanan firma sayısı 3 bin 999, kurulan firma sayısı 11 bin 428'dir. Yani bir meseleyi ele alırken rakamları herkes bir yerinden tutup da dar bir çerçevede değerlendirme yaparsa biz doğruya erişemeyiz. Dolayısıyla, bu rakamların hepsini tafsilatlı değerlendirmek gerekir" dedi.

'KAAN GÜN GELECEK YERLİ MOTORUMUZLA UÇACAK'

KAAN uçağının motorlarının yurt dışından temin edilmesi ile ilgili soruyu yanıtlayan Bakan Kacır, "KAAN'ın pek çok kritik alt sistemini, görev bilgisayarını, uçak yönetim sistemlerini yerli olarak geliştirmenin yanında, motorunu da Allah'ın izniyle yerli olarak, milli olarak geliştiriyoruz ve inşallah, KAAN, gün gelecek, yerli motorumuzla da uçacak. Şu andaki prototiplerimiz yurt dışından tedarik ettiğimiz motorlarla uçuyor ama biz her halükarda bu stratejik sistemin motorlarını da az önce örneğini verdiğim diğer stratejik sistemlerimizde olduğu gibi yerli ve milli olarak geliştirme sürecini başlattık" değerlendirmesinde bulundu.

'FİRMA BAKANLIĞIMIZDAN İHALE ALMIŞ DEĞİL'

Bakan Kacır, görevden uzaklaştırılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun 'Casusluk soruşturmasında' adı geçtiği iddia edilen Christopher Paul McGrath'in çeşitli bakanlıklardan siber güvenlik ihaleleri aldığı yönündeki sorular üzerine, "Bu yıl Uluslararası Buluş Fuarında 11'i özel ödül, 65'i altın madalya, 115'i gümüş madalya, 125'i bronz madalya olarak 305 firmaya biz bu teşvik madalyalarını vermişiz. Bu firma da bronz madalya alan firmalar arasında. Biz bir firmanın patent almış olmasını tescil ederek onun hiçbir suça asla bulaşmayacağına elbette kefil oluyor değiliz. Patent sahibi, fikri mülkiyet sahibi bir firma bir suça bulaşmışsa o, yargının konusudur, yargı onun gereğini yapar. Biz firmaların bütün hukuki süreçleriyle ilgili bir çalışma yürütmüyoruz. Onun sahip olduğu firmanın kamudan ihale alması söz konusu değil. Ya nedir? Bir teknoparkta faaliyet gösteren, 42 kişinin çalıştığı bir firma var, Türkiye'de bir teknoparkta faaliyet gösteriyor. Bu firma uluslararası iş yapma çabası içinde ve kendi ifadesiyle de yurt dışındaki çalışmalarında danışman olarak görevlendirdiği bir kişinin adı bu hukuki süreçlerde sorgulanan şahıslardan biriyle irtibatlı olarak zikrediliyor. Bu firma da diyor ki, 'Bu kişi Türkiye'de herhangi bir görev üstlenmedi. Bizim firmamızda hissesi bulunmuyor. Danışman olarak görevliydi. Biz de onun danışmanlığına son verdik.' Ayrıca bu firmanın yazılımı bizim Bakanlığımızın herhangi bir altyapısında çalışıyor filan değil, sadece kendi bünyesinde çalışan bir uygulaması var ve bu uygulamayla rapor hizmeti sunuyor. Yani bizim herhangi bir verimize Bakanlığımızın sistemlerine bağlanarak bu firma erişebiliyor değil. Sorgulanan şahıs, onun sahip olduğu firma Bakanlığımızdan ihale almış değil. Sorgulanan şahsın irtibatlı olduğu söylenen bir kişi var. Onun sahip olduğu bir firma da Bakanlığımızdan ihale almış değil.

'2025 YILINDA ASELSAN'A 112 UZMAN GELDİ'

Bakan Kacır, beyin göçünü tersine çevirmek için çalışmalar yürüttüğünü de kaydederek, "Sadece somut bir örnek vereceğim, zikredildiği için özellikle o şirketin sayılarını aldım, sizinle de paylaşmak isterim. 'ASELSAN'daki çalışanlarımızın yurt dışına gittiği' ifade edildi. Bakın, 2025 yılında ASELSAN'dan 43 çalışanımız farklı nedenlerle yurt dışına gitmiş. Peki, aynı yıl yurt dışından ASELSAN'a kaç kişi gelmiş? Yurt dışından ASELSAN'a 112 uzman gelmiş. Yetenek Transferi Programı'mızda şimdiye kadar 4 bin 600 teknoloji uzmanını yurt dışından getirdik" ifadelerini kullandı.

'Terörsüz Türkiye' hedefinin sonuca ulaşması halinde Türkiye'de bölgeler arası gelişmişlik farkının azalacağını aktaran Bakan Kacır, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesine yapılın yatırımlardan bahsetti.

BÜTÇE KABUL EDİLDİ

Bakan Kacır'ın soruları yanıtlamasının ardından Komisyon Başkanı Muş, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ona bağlı kuruluşların 2026 yılı bütçe teklifini okuttu. Oylama sonucunda bütçe komisyonda kabul edildi. Başkan Muş, komisyonu yarın saat 10.00'da toplanmak üzere kapattı.