Tarım Sigortaları ve Doğal Afetler Daire Başkanı Özdemir: Önümüzdeki yıl verim kayıplarının yaşanmaması için ekiplerimiz sahada

TBMM Zirai Don Olayını Araştırma Komisyonu, AK Parti Burdur Milletvekili Adem Korkmaz başkanlığında toplandı. Komisyon toplantısının açılışında konuşan Korkmaz, "Bu hafta sonu Malatya'dan başlayarak Adıyaman, Maraş, Adana, Mersin, Niğde ve Kayseri bölgelerinde saha incelemeleri yapacağız. Gelecek hafta komisyonumuzun yapacağı toplantıda bu ilk ziyaretlerden edinmiş olduğumuz gözlemlere dayalı bir ön rapor hazırlayarak bunu TBMM Başkanlığımıza takdim edeceğiz. Bayram öncesindeki çalışmalarımızda da bakanlığımızın bayramdan sonra yapacağı çalışmalara ve Cumhurbaşkanlığımıza sunacağımız bir bilgi anlamında da ilk çalışmamızı gerçekleştirmiş olacağız. Bayramdan sonra, saha ziyaretlerimiz, kurum bilgilendirme çalışmalarımız gerek akademisyenlerin gerekse sivil toplum örgütlerinin bu konulardaki bilgilendirmelerini dinleyerek çalışmalarımıza devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.

'ÖN TEPSİTLERİ TAMAMLAMIŞ BULUNUYORUZ'

Komisyon Başkanı Korkmaz'ın ardından Tarım Sigortaları ve Doğal Afetler Daire Başkanı Kamil Özdemir, milletvekillerine sunum yaptı. Özdemir 2014 yılının mart ve nisan aylarında meydana gelen ani hava değişimleri nedeniyle de tarımsal etkilenmenin meydana geldiğini hatırlatarak, "O yıllarda, tabii, hububat ve sebze alanlarımız yoğunluktaydı. 2025 yılının nisan ayında ise hava sıcaklıklarının özellikle 9- 13 Nisan tarihleri arasında eksi 17, eksi 18 derecelere kadar düştüğünü görüyoruz. Yıllar itibarıyla baktığımız zaman 2014'ten bugüne kadar zirai don olaylarının tarımsal üretime etkisine baktığımız zaman, 2014 ve 2025 yılının ön plana çıktığını görüyoruz. 2025 yılında, özellikle meyve grubunda çok geniş alanlara yaygın bir şekilde meydana gelen don afeti meyve ürün gruplarında büyük etkilenmelere neden olmuştur. Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre son 30 yılın en şiddetli don olayı kaydedildi. Özellikle 65 ilimiz olmak üzere 34 ilimizde yoğun olarak gerçekleştiğini, don hadisesinin meydana geldiği ilk günlerde belirledik ve özellikle 16 meyve grubunun bu don etkisinden fazla olarak etkilediğini gördük. Bunların ilk etapta, hem il, ilçe müdürlüklerimiz hem de TARSİM ekiplerimizle hızlı bir şekilde tespitlerini, ön tespitlerinin tamamlanmış bulunuyoruz" diye konuştu.

'DON ÖNLEYİCİ TEDBİR ALAN ÜRETİCİLERE YÜZDE 50 ORANINDA HİBE DESTEĞİ VERİLİYOR'

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın zirai don olaylarını önlemek için birtakım tedbirler aldığını aktaran Özdemir, "Özellikle kırsal kalkınma yatırımları kapsamında bu don önleyici tedbirler alan üreticilerimize yüzde 50 hibe oranında destek vermekteyiz. Devlet destekli tarım sigortalarında ise don olayında devlet prim desteğinin yüzde 67'sini devlet prim desteği olarak sağlamaktayız. Ayrıca, bu üreticilerimize birtakım indirimler sağlıyoruz; genç çiftçi, kadın çiftçi indirimleri gibi fakat bunun yanında ilave olarak yine don önleyici sisleme, pervane ve diğer unsurları kullanan üreticilerimize de yine yüzde 25 ila 35 arasında birtakım devlet desteği primi veya indirimler sağlıyoruz. Hatta 2017 yılından günümüze kadar 1,5 milyarlık bir prim indirimi sağlamış olduk. Meteorolojik alarm ve uyarıcılarla da SMS'lere de bilgilendirmelere de yine, üreticilerimize mesajlar gönderiyoruz. Yine, bu don olayında da yoğun bir şekilde tanıtım faaliyetlerimizi sürdürdük. SMS yoluyla, görsel basın yoluyla üreticilerimize don olayının yaşanacağıyla ilgili, geniş çaplı bir don olayının yaşanacağıyla ilgili çeşitli bilgilendirme çalışmaları yaptık" dedi.

'ÜRETİCİLERİMİZİN ZARARININ TAZMİNİ İÇİN ÇALIŞMALARIMIZ HIZLA SÜRÜYOR'

Özdemir, zirai don olayının etkilerinin hemen ortaya çıkmayacağını ve zararın tespiti için Bakanlık ve TARSİM ekiplerinin belli bir takvime göre çalıştığını ekledi. Özdemir, "Önümüzdeki yıl verim kayıplarının yaşanmaması ve birtakım tedbirler alabilmemiz için uzman ekiplerimiz sahada çalışıyor. Ekipler sürekli olarak sahada 'yoğun bakım çalışmaları' dediğimiz; 'budama, ilaçlama, gübreleme veya diğer kültürel ve teknik işlemler', onlarla ilgili sürekli sahadalar, bilgilendirme çalışmaları yapıyorlar. İnşallah önümüzdeki yıl bu donun etkisiyle verim kayıplarını en aza indirmekle ilgili başarılı olunacaktır. Tabii, sigortacılık konusunda da don hadisesi yaşanmasından sonra hepimiz üreticilerimizden, sivil toplum kuruluşlarından, sahadan gelen bütün talepleri değerlendiriyoruz. Sayın Bakanımızın talimatları doğrultusunda yeni sigortacılık modeliyle ilgili çalışmalarımız da başlamıştır. Yine Sayın Cumhurbaşkanımızın açıklamaları doğrultusunda il, ilçe müdürlüklerimizden gelen hasar tespit neticelerine göre de yine üreticilerimizin zararının tazmini konusunda çalışmalarımız da hızla sürmektedir" değerlendirmesinde bulundu.

KOMİSYON TOPLANTISI DEVAM EDİYOR

Tarım Sigortaları ve Doğal Afetler Daire Başkanı Kamil Özdemir'in sunumunun ardından komisyon, milletvekillerinin görüş, öneri ve sorularıyla devam ediyor. 

ENGÜRÜLÜ: BİZ İLK MEYDANA GELEN OLAYLA BERABER OLAYIN EN ÇOK ETKİLENDİĞİ MALATYA'YA GİTTİK

Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi Anonim Şirketleri (TARSİM) Genel Müdürü Bekir Engürülü, komisyonda milletvekillerine sunum yaptı. Engürülü, TARSİM'in kar amacı gütmediğini ve çiftçilerin ihtiyacını karşılayacak bir şekilde dizayn edildiğini belirtti. Engürülü, sigortalı üretici sayısının arttığını kaydederek, "Bunun paralelinde ne kadar sigortalılık var diye sorduğunuzda da size bir kısa bilgi arz etmek istiyorum. Bakanlığın kayıt sistemlerine bağlı olarak bizim referans olarak aldığımız arıcılıkta yüzde 35, büyükbaşta yüzde 41, küçükbaşta yüzde 27, kümeste yüzde 73, serada yüzde 28, tarla ürünlerinde yüzde 23,1 sigortalılık alanı olduğundan da bahsetmek istiyorum. Yaşanan don hasarıyla alakalı da bilgileri arz etmek için istiyorum. Biz ilk meydana gelen olayla beraber olayın en çok etkilendiği Malatya'ya gittik. Çünkü don zararının en çok etkilendiği illerimizden biriydi. Daha sonra diğer tüm bölgelerimize gitmek suretiyle oradaki çiftçilerimize ve meydana gelen hasarlarla alakalı raporlamayı yaptık" ifadelerini kullandı.

'ZİRAİ DONLAR NETİCESİNDE 21 MİLYAR LİRALIK HASAR VAR'

Engürülü, zirai don olayı ile ilgili 108 bin ihbar aldıklarını söyledi ve sigorta süreçleri ile ilgili bilgiler verdi. Engürülü, "Zirai donlar neticesinde 21 milyar liralık bir hasar olduğunu, tabii bu zirai donun içerisinde şubat ve mart ayındaki donlarımızın da olduğunu, özellikle Akdeniz Bölgemizde ve Manisa, Ege Bölgemizde yaşanan donların da olduğunu belirtmek istiyorum. Bunların 1,11 milyarını ödedik, 20 milyar liralık süreç de devam ediyor, hasar tespitlerinin kesimlerini bitirmeye bağlı olarak ödemeye devam edeceğiz. En çok etkilenen ürünlere de baktığımız zaman üzümü görüyoruz. Az önce bahsettiğim bu rakamlar kesin rakamlar değil, kesin rakamlar hasar tespiti kesinleştiği zaman ortaya çıkacak. Ancak şu ana kadar yaptığımız tespitlere göre; üzümde 11 milyar, kayısıda 3 milyar, fındıkta 2,7 milyar, elmada 2,1 milyar, nektaride 913 milyon, şeftalide 552 milyon gibi bir hasar var. Bizim ödeme özelliği içerisinde olan ve bunların, ödediklerimizin haricindekilerdeki rakamların değişken olduğunu, değişebileceğini de ifade etmek istiyorum" diye konuştu.

'ÇİFTÇİLER ÖDEME ALDIKLARINI SÖYLEMİYORLAR'

Sigortacılık uygulamasında yaptıkları indirim paketlerinin hiç dile getirilmediğinden bahseden Engürülü, TARSİM'in üreticilere dönük olarak uyguladığı anket çalışması yaptığını aktararak, "Bu anket çalışmasından şöyle bir örnek çıktı, bunu da size arz etmek istiyorum. Memnun olanlar belirttikleri 1 kişiye söylüyorlar, memnun olmayanlar 9 kişiye söylüyor. Yani bu kadar ödeme var ama bu ödemeyi alanlar, 'Biz aldık' demiyorlar, böyle bir sorunumuz var, 'Tazminat aldık' özelliğini pek söylemiyorlar. Bunu özellikle belirtmek istiyorum. Hasarsızlık indirimi var, yani primlerin yüzde 10, yüzde 40'ı kadar eğer zarar görmüyorsa çiftçiden boşuna prim almayalım diyoruz. Tamamen bakış açımız çiftçi, sigortacılık olarak değil ama sigorta tekniğini kullanarak yürütmeye çalışıyoruz. Bunu önemli özellik olarak söylüyorum. Kadın çiftçi, çift poliçe indirimi ve diğer indirimlerimiz de var. Hasar olduğu zaman da iki yıl hiçbir şekilde bir yükleme yapmıyoruz, üçüncü yılda olursa o zaman ya yanlış dikim ya hatalı özellik var burada, gerekli tedbirleri almıyor özellik itibarıyla, bir yükleme yapıldığını söylüyorum. 2025 yılında indirimler 2,3 milyar TL oldu" değerlendirmesinde bulundu.

Engürülü, 30 Mayıs'ta zirai don ile ilgili verilerin kamuoyu ile paylaşabileceğini vurgulayarak, "Toplamda 183 bin poliçe var, 113 bin de hasarlı poliçe var. Bunun da işletme üretici sayısı 89 bin, alan olarak da 1,5 milyon dekar alan etkilendi" dedi.