Bakan Yumaklı: Gıda arz güvenliğine ilişkin bir problem yok

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Giresun'da Doğu Karadeniz illerinde görevli il ve bölge müdürleriyle değerlendirme ve istişare toplantısı yaptı. Başta zirai don olaylarıyla ilgili çalışmaların ele alındığı toplantıda, tarımsal üretimden, orman, su ve doğa korumaya kadar, bölgede yürütülen faaliyetler değerlendirildi. Bakan Yumaklı, merkeze bağlı Sıvacı köyüne de giderek burada zirai dondan etkilenen fındık bahçesini ziyaret edip, yetkililerden bilgi aldı.

FINDIKTA 2,7 MİLYAR DOLARLIK GELİR

İncelemelerin ardından açıklamalarda bulunan Bakan Yumaklı, "Ülkemiz için çok önemli ekonomik değeri, çok kıymetli bir ürünün yine bu hadiseden etkilenmesiyle alakalı yerinde tespit yapıp üreticilerle birlikte olmak üzere geldik. 2024 yılında 717 bin tonluk fındık üretimi gerçekleşti. Bunun 324 bin tonu ihraç edildi. Yaklaşık 2,7 milyar dolarlık bir gelir, ülkemizin ekonomisine katılmış oldu. Elbette zirai don olayı ile alakalı özellikle çok yıllıklı bitkilerde farklı derecelerde etkilenmeler oldu. Özellikle Giresun'un fındık üretimindeki yüzde 13'lük payı ile önemli etkiye sahip olması sebebiyle buradan bir açıklama yapmak istedik" dedi.

'İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ HAYATIMIZIN TAM GÖBEĞİNDE'

İklim değişikliğine dikkati çeken Bakan Yumaklı, "Küresel iklim değişikliğinin etkisi artık yadsınamaz bir gerçek; hayatımızın tam göbeğinde. Son 30 yılın en düşük sıcaklığı kayıtlara geçmiş oldu. Artık farklı vesilelerle belki kimi yerde zirai don kimi yerde sel ve taşkın ya da kuraklık gibi farklı şekillerde bu iklim etkisi karşımıza çıkacak. Tarihin en büyük don olayından bahsediyoruz. 34 ilimiz etkilendi. Belli bir rakımın üzerindeki tarla ve bahçeler daha fazla etkilendi. İlk andan itibaren ekiplerimiz sahadaydı. Şubat ayının sonlarında, Mersin Adana ve Hatay’da da benzer şekilde üretilen ürünlerin zarar görmesi söz konusu olmuştu. Arkadaşlarımız orada da ilk andan itibaren üreticilerimizin yanında oldular" diye konuştu.

'BAZI MEYVELERDE HASAR ÇOK OLDU'

Zirai don etkilerini azaltmaya yönelik çalışmaların sürdüğünü kaydeden Yumaklı, "Geçtiğimiz salı gününden itibaren yaşanan don olayının etkilerini azaltmak üzere arkadaşlarımız çalışmalarına devam ettiler. Tabii, bugünkü teknolojileri yetebildiği kadar ve o etkiyi azaltabilmeye yönelik sınırlı çalışmalar sürüyor. Bazı meyvelerde hasar çok oldu. Cumhurbaşkanımız açıkladı. Tespitler devam ediyor. Bu tespitlerin devamından sonra TARSİM (Tarım Sigortaları Havuzu) sigortası olanlar, sigorta komitesi kapsamında olanların ödemelerini alacaklar. Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı olanlar ancak sigortası olmayanlar için de bu hasar tespit çalışmalarının sonrasında hasarları nispetinde, don hadisesinin olduğu zamana kadar; o tarla için ne harcama yapılıp ne gider olmuşsa onun bedelini de alacaklar. Diyelim ki; bahçenize bin liralık bir masraf yaptınız, hasarınız yüzde 100 ise o bin lirayı alacaksınız. Hasarınız yüzde 50 ise 500 lirasını alacaksınız. Bu bir süre ve bunun bir takvimi var. Tamamen fiziki şartların da bu hasar tespitine izin vermesi gerekiyor. Bazı yerlerde bu daha çabuk olacaktır. Bazı yerlerde sarkacaktır. Ama bu işlemi gerçekleştirmiş olacağız" dedi.

'BÜTÜN ÜRETİCİLERİMİZİ TARSİM SİGORTASI YAPMAYA DAVET EDİYORUM'

Zirai dondan etkilenen ürünleri sıralayan Bakan Yumaklı, bütün üreticileri TARSİM sigortası yapmaya davet etti. Yumaklı, "Genellikle meyve çeşitlerinde diye bahsettik. 16 çeşit ürününün etkilendiğinden bahsettik. Bu ürünler; armut, ayva, badem, ceviz, elma, erik, fındık, kayısı, kiraz, limon, mandalina nektarı, portakal, şeftali, üzüm ve fıstıktır. Ürününüzün dondan ya da farklı bir koşuldan etkilenmesi söz konusu olabilir. Bunun için bazı ekipmanlar var. Siz bu ekipmanları almak istediğinizde bunun yarısı devlet olarak biz zaten karşılıyoruz" diye konuştu.

BAKLAGİLLER VE AYÇİÇEĞİ DONDAN ETKİLENMEDİ

Üreticilere geçmiş olsun dileklerinde bulunan Yumaklı, "Çoğu yerde söylenti ile farklı şeyler duyuyoruz. Sigorta yapımı ile sağdan soldan söylenenler ile değil, bizim arkadaşlarımızın söyledikleriyle işlem yapılsın. Buna göre hareket edilsin. İlgili arkadaşlarımıza gerekli talimatı verdim. Bu hasar belirleme ve tespit çalışmalarından sonra Türkiye'de bunların anlatılmadığı, arkadaşlarımızın gitmediği yer olmayacak. Üreticilerimize geçmiş olsun. Bu olaydan sonra gerçekliği maalesef bizim tarafımızdan bu şekilde olmadığı ifade edilen hususların tekrar tekrar gündeme getirildiğini duyuyoruz. Zirai don olayında etkilenen meyve türleri dışında ülkemiz için önemli olan stratejik ürünler diye tabir ettiğimiz buğday arpa ve benzeri fasulye nohut gibi baklagillerin ve ayçiçeği gibi yağlı tohumların etkilenmesi söz konusu olmadı" dedi.

'BUNLAR ART NİYETLİ DÜŞÜNCELER'

Bakan Yumaklı, "Artık yurt dışına bağımlıyız, gıda arz güvenliği açısından çok büyük bir sorun olacak' gibi şeyler söz konusu değildir. Etki sadece bu 16 üründe ve bu ürünlerin yetiştiği illerde oldu. Ülkemizin gıda arz güvenliğine ilişkin bir problem yaşaması söz konusu değil. Bunları söyleyenlerin amaçlarını kendilerine bırakıyorum. Ülkemiz güçlü bir ülke. Cumhurbaşkanımızın bu konularda hassasiyetini herkesin bildiğini görüyoruz. Olmayan bazı ortamların varmış gibi sunulmasının hiç kimseye bir fayda sağlamayacağını ve bu düşüncelerin art niyetli düşünceler olduğunu tekrar ifade etmek istiyorum. Tüm illerimize geçmiş olsun" diye konuştu.

'KOKARCA KONUSU BU YILIN KONUSU DEĞİL'

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, fındık zararlısı kahverengi kokarca ile mücadele çalışmaları kapsamında TAGEM Fındık Araştırma Enstitüsü’nü ziyaret etti. Bakan Yumaklı, istilacı böceğe karşı TAGEM bünyesinde kurulan laboratuvarda samuray arısı üretimini de inceleyerek, yetkililerden bilgi aldı. Bakan Yumaklı, "TAGEM'e bağlı fındık araştırma enstitüsündeyiz; dünyada bir örneği yok. 90 yıllık bir kurumdan bahsediyoruz. Son derece de kıymetli çalışmalar yapıyor. Özellikle kalite, verimi artışı, yeni Ar-Ge çalışmaları, son dönemde de özellikle fındık bahçelerinin yenilenmesi ile ilgili çok önemli çalışmaları var. Küresel iklim değişikliğinin çok çeşitli etkilerini artık şiddetli bir şekilde görmeye başladık. Bazen zirai don olayı gibi bazen de kahverengi kokarca gibi zararlıların etkileriyle bunları müşahede ediyoruz. Kahverengi kokarca konusu bu yılın konusu değil. 2017 yılında ülkemize Gürcistan'dan giriş yapmış bir zararlıdan bahsediyoruz. Ancak 2022-2023 pandemi yaptığı bir döneme denk geldi. Etkilenen 13 ilimizin, kahverengi kokarcanın etkilerinden muzdarip olan 13 ilimizin valileri ile birlikte kasım ayında bir toplantı yaptık. Orada mücadele planımızı oluşturduk ve uygulama aldık" dedi.

660 BİNİN ÜZERİNDE YAPI İLAÇLANDI

Kokarcayla mücadelede biyoteknik ve feromon tuzaklı mücadeleyi önemsediklerini kaydeden Yumaklı, "46 ilde de 624 yerde farklı versiyonları ile bu mücadele devam ediyor. Burada biyoteknik mücadele de son derece önemli. Feromon tuzaklardan kahverengi kokarcanın düşmanı olan samuray arısına kadar birçok yöntemi kullanıyoruz. Özellikle belli dönemlerde, belli yerlerde ilaçlı mücadeleyi, belli yerlerde biyoteknik mücadeleyi ve feromon tuzakları önemsiyoruz. Her birinin ayrı ayrı etkisi ve önemi var. Uygulamaya başladığımızda bölgede 660 binin üzerinde farklı serender gibi binalar, depo ve odunluklar gibi yapıların ilaçlamasını gerçekleştirmiş olduk" diye konuştu.

1 MİLYON SAMURAY ADEDİNE ÇIKILACAK

Kokarcayla mücadelede 1 milyon samuray arasının doğaya salınacağını duyuran Bakan Yumaklı, "Dünyada kokarcayla mücadele eden ülkelerin samuray arısı üretimleriyle ilgili yayınladıkları rakamlar var. Şu ana kadar bizim gördüğümüz farklı ülkelerin en fazla 240 bin üreteni oldu. Ancak geçtiğimiz yıl sadece 200 bin adet üretilmişti. Türkiye çapında TAGEM'in bağlı enstitüleri bu yıl 1 milyon adede kadar çıkmış olacak. Kokarca mücadelesi için 1 milyon samuray arasını doğaya salmış olacağız" dedi.

'BU MÜCADELEDEN GALİP GELECEĞİZ'

Kokarcanın 35 kilometre uçarak çok kolay etkilenmeyen bir zararlı olduğuna dikkat çeken Yumaklı, "Gittiğimiz her yerde söylüyoruz. Mücadelenin sadece bizlerin işte bu yapmış oldukları eylem planını uygulamasıyla başarılı olmak mümkün değil. Vatandaşlarımızın da bu konuda bize destek olması gerekir. Kahverengi kokarcayla mücadelede alet ve ekipmanlarının kırsal kalkınma desteklerinin içerisine alındığını ve bunların yüzde 50 hibe ile desteklendiğini de belirtmek istiyorum. Bu mücadelede yer alan başta valilerimiz olmak üzere bütün arkadaşlarıma samuray arasını üretilmesi için gayret gösteren bütün enstitülerimize, sahada çalışan arkadaşlarımıza ve ilgili bakanlıklar, diğer kurum ve kuruluşlara çok teşekkür ediyorum. Çünkü bu komple bir mücadele. Bu mücadeleden galip geleceğiz onda hiçbir şüphemiz yok. Sadece biraz sabır, disiplin ve hep birlikte çalışmaya ihtiyaç var" diye konuştu. Bakan Yumaklı, açıklamasının ardından Ordu'ya gitti.