35 yılda 200 bini aşkın kitap biriktirdi, ‘Şehir Araştırmaları Merkezi’ kurdu

Diyarbakır’da eğitimci-yazar Mehmet Ali Abakay, Kayapınar ilçesi Fırat Mahallesi’nde bulunan ve 3 oda 1 salondan oluşan dairede, 35 yılda biriktirdiği 200 bini aşkın kitapla ‘Şehir Araştırmaları Merkezi’ni açtı. Tarihten kültüre, musikiden edebiyata kadar birçok konuda merkezin araştırmacılara özel çalışma imkanı sunduğunu belirten Abakay, “Merkezimizde, bir şehrin A’dan Z'ye tanıtımını esas alan tarih, kültür, sanat, edebiyat, musiki, mimari olmak üzere her alanda kitaplarımız kaynak olarak mevcut. Şehir araştırmaları merkezinin ana çekirdeğini üniversite yıllarında attık. Mezuniyet sonrası hangi şehre gidiyorsak oradan kitaplar, kaynaklar temin ettik. En büyük destekçimiz sahaflar oldu. Bugün 200 bin civarında hikaye, edebiyat gibi eserler kalıcı değil ama ana eserleri biz bulundurduk. Bunun içinde portreler vardır. Bir şairin, yazarın bütün eserleri vardır. Osmanlı tarihi, Selçuklu tarihi ve Anadolu'da bulunan beylikler, kısa süreli olan devletler olmak üzere geniş alanda 5 bin civarında tarih kitaplığımız mevcut. Musiki kitaplığımızda sadece kitap, dergi, gazete değil plak, kaset ve CD'ler de mevcut durumdadır. İstanbul'da Millet Kütüphanesi'ni gördüm. Aynısını ‘Ali Emiri Efendi'nin memleketi olan Diyarbakır'da gerçekleştirelim’ dedik. Şu anda nezih bir mekanda elimizden geldikçe araştırmacılara, akademisyenlere hizmet verebilmenin mutluluğu içindeyiz” dedi.

‘ŞEHİRLERLE İLGİLİ TÜM KAYNAKLAR VAR’

Araştırmacıların, bildirmeleri halinde ihtiyaç duydukları konuya ilişkin tüm kaynakları bir araya getirdiklerini ifade eden Abakay, “Buraya müracaat eden kişiler burayı bir kütüphane olarak biliyor ancak burası bir araştırma merkezi. Onlara ‘İstediğiniz konuyu bize bildiriyorsunuz. Birkaç gün içinde o konunun yer aldığı kaynakları bir araya getiriyoruz. O zaman gelip bakabilirsiniz’ dediğimiz zaman şaşırıyorlar. Burası özel bir araştırma merkezi. Merkez Diyarbakır'da bulunduğu için Diyarbakır'ın tarih, kültür, sanat, edebiyat, musiki, felsefe olmak üzere her alanı ile ilgili müracaat edenler oluyor. Gerek yurt dışından gerek diğer şehirlerimizden de ziyaret amaçlı gelenler çoğunlukta. Tabii ki İstanbul'la ilgili de 1500 civarında kaynağımız mevcut. İstanbul'la ilgili araştırması olan da gelir. Ama merkez Diyarbakır'da olduğu için daha çok Diyarbakır'la ilgili gelenler oluyor. Onlar sıradan bir yer, bir kütüphane olarak görmüyorlar burayı. Çünkü istedikleri her konuda mutlaka bizde kaynak mevcut. Burası için, ‘Bir şehri A'dan Z'ye kucaklayan bir merkezdir’ diyoruz” diye konuştu.

‘KAYNAKLAR DÜNÜ BUGÜNE TAŞIYOR’

Merkezde Diyarbakırlı fikir ve sanat insanlarının eserlerinin özel olarak toplandığını belirten Abakay, şöyle konuştu:

“Burada her ele alınan kitabın da mutlaka bir hikayesi var. Öncelikle yazarını tanımaları lazım. Bir toplumun yüzde 90'ı da okusa, okuduğunu kavramadığı zaman bir anlam ifade etmez. Türkiye standartlarında kitabın en çok okunduğu bölge sanırım ki Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu'nun bir kısmı ve İç Anadolu Bölgesi başta geliyor. Çünkü İstanbul, Ankara gibi metropol kentlerde geçim telaşı, ulaşım zorluğu, işten sonraki yorgunluk, kitap okumanın önünde en büyük engel. Teknolojik gelişmelere paralel internet ortamı da bu okuma oranını daha fazla düşürüyor diyebiliriz. ‘Şehirlerin canlı hafıza merkezi’ dediğimiz merkezimizde, Diyarbakırlı fikir ve sanat adamlarının da çoğunun eserleri bir araya getirildi. 200 bini aşkın kaynaktan oluşan merkezimizin 10 bin kaynağı Diyarbakır'ı temsil ediyor. Cahit Sıtkı Tarancı, Hattat Hamid Aytaç, Ali Emiri Efendi, Şevket Beysanoğlu, Celal Güzelses, İhsan Işık ve Süleyman Nazif, Ziya Gökalp, Esma Ocak olmak üzere yaklaşık 20 civarında kişinin bütün eserleri bir araya getirildi. Onun için ‘Canlı hafıza merkezi’ de diyoruz. Şehrin ekonomisi, sanayisi, tarımı, ziraatı ve hayvancılığının yanında tarih, kültür, sanat, musiki, mimari olmak üzere her yönüyle bizim merkezimizde bir şehre dair her an lazım olabilecek kaynaklar dünü bugüne taşıyor. Bugünü de yarına taşımak üzere oluşturuldu.”