Tüketici hakem heyetinden kayıt yenilemede yüzde 65'in üzerindeki artışa iade kararı

İzmir'de yaşayan Oğuz Kul, Karşıyaka'daki özel okulda öğrenim gören kızı Çağla Duru Kul'un kayıt yenileme sürecinde, yönetmelikte belirtilen rakamın üzerinde ücret artışı yapıldığı gerekçesiyle, İzmir Tüketici Hakem Heyeti'ne başvurdu. Heyet, 7 ayın ardından yasal olarak belirlenen yüzde 65 üzerindeki zam oranının Kul'a iadesine karar verdi. İzmir Tüketici Hakem Heyeti Üyesi Salih Emrah Ertan, özel okullardaki kayıt yenileme ücretlerinde belli oranlarda iade kararı çıktığını belirterek, "Tüketici hakem heyetlerine başvuru yapan velilere, sözleşmesine göre değişmekle beraber, 20 bin ile 100 bin lira arasında iade rakamları çıktı. Son derece fazla başvuru var" dedi.

Kentte özel bir okul, inşaat mühendisi Oğuz Kul'a, kızı Çağla Duru'nun kayıt yenileme sürecinde 40 bin lira olan eğitim ve yemek bedelinin, 99 bin liraya çıktığını belirtti. Kul, okul yöneticisine bu ücretin devlet tarafından özel okullardaki ücret artışı için belirlenen yüzde 65'lik zam oranından fazla olduğunu, kabul etmek istemediğini ifade etti ancak okul herhangi bir indirim uygulamadı. Veli Kul ile okul yönetimi, bu bedel üzerinden sözleşme imzaladı. Kul, eylül ayında e-Devlet üzerinden gerekli belgeleri yükleyip, İzmir Tüketici Hakem Heyeti'ne başvurarak ücret iadesi talep etti. Dosyaya bilirkişi atandı. Konunun, 7 aylık sürecin ardından sonuçlandığını söyleyen Kul, yasal olarak belirlenen yüzde 65 üzerindeki zam oranının kendisine iade edileceğini dile getirdi.

'26 BİN LİRANIN İADESİNE KARAR VERİLDİ'

Kendisine teklif edilen rakamı kabul etmediğini, okulla ocaktan eylül ayına kadar görüşmelerinin sürdüğünü dile getiren Kul, "Bu görüşmelerin sonunda, 99 bin liralık sözleşme bedeli üzerinden imzaya zorlandık ve sözleşmeyi yaptık" ifadelerini kullandı. Kul, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Tüketici Hakem heyetine yaptığım başvuru sonrası karar verildi ve haklılığımız kabul edildi. Yaklaşık 26 bin liralık bedelin iadesine karar verildi. Bunun içinde yemek ücreti de var. Yemek ücreti 11 bin liradan 31 bin liraya çıkmıştı. Yıllık gıda enflasyonuna göre zam yapılabileceğine ve geri kalan kısmın iadesine karar verdiler. Daha önce haftada birkaç kez verilen etüt için bu yıl ücret talep edildi. Okul değişikliğini düşündüm ama 1 yıl kaldığı için en azından 4'üncü sınıfı aynı okulda tamamlamasını istedik. Önümüzdeki sene ortaokula başlayacağı için yeni bir okula geçmeyi düşünüyoruz."

'KDV FARKI İHTİLAFLARA NEDEN OLDU'

Özel okulların Milli Eğitim Bakanlığı'na bildirilen ücretler ve uyguladıkları indirimler üzerinden velilerle bir sözleşme yaptığını hatırlatan İzmir Tüketici Hakem Heyeti Üyesi Salih Emrah Ertan ise ara sınıflarda kayıt yenilemede, yılına göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ortalaması artı 5 oranı veya TÜFE Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oranına göre bakanlık tarafından belirlenen oranda ücretlere yasal sınırlama getirildiğini ifade etti. Bu yasal sınırların üzerinde zam yapan kurumlar için tüketicilerin haklarını arayabildiğini kaydeden Ertan, KDV farkı nedeniyle bazı ihtilaflar yaşanabildiğini belirterek, "KDV'nin yüzde 8'den yüzde 10'a yükselmesinden dolayı aradaki yüzde 2'lik fark, faturayı sonradan kesen kurumlar tarafından tüketiciden talep edildi. Özel kurumlar ödemeyi aldığı sırada fatura kesebilecekken fatura kesmeyi sonraya bıraktığı için tüketici hakem heyeti, tüketiciyi haklı buldu. Heyet, yüzde 2 zorunlu alınan KDV farkının vatandaşına iadesine karar verdi" dedi.

Tüketici hakem heyetinin yasal TÜFE artı 5 sınırının üzerinde zam yapan kurumlar için öğretim ücretinin tüketiciye iadesine karar verebildiğini ifade eden Ertan, öğrencilerin daha önce ücretsiz aldıkları kurs, etüt desteği için velilerden ücret talep edildiğini söyleyerek, "Öğrencinin bu zamana kadar ücretsiz aldığı etüt için bazı kurumlar yeni ücret belirlemiş. Bunu kabul etmeseler de ücretlerin alındığına dair velilerin şikayetleri oldu. Bu ücret zorunlu değildir. Bugüne kadar kurs, etüt gibi destekler ücretsiz veriliyorsa bundan sonra da aynı düzenin devam etmesi gerekir. Veli bunu kabul etmek zorunda olmadığı için hakem heyeti bunun da iadesine karar verdi" açıklamalarında bulundu.

'YASAL SINIR ÜZERİNDEKİ ARTIŞIN İADESİNE KARAR VERİLDİ'

Okullarda öğrencilere sunulan yemeklerle ilgili, yönetmelikte herhangi bir ücret artış sınırı olmadığını anlatan Ertan, velinin öğrencisini istediği okula yazdırma gibi bir tercih hakkı olsa da alışkanlıklar nedeniyle okul değişikliklerine sıcak bakılmadığını vurguladı. Özel okul ücretlerinin serbest bırakılan bir alan olmadığını ve kamunun müdahalesi bulunduğunu dile getiren Ertan, "Tüketici hakem heyeti, bazı kurumların öğretim ücretindeki sınırı yemek ücretini kullanarak kanuna karşı hile yaptığını tespit etti. Burada da bir formül üzerinden hesaplama yapılmış ve TÜİK'in gıda enflasyonu baz alınmıştır. Yönetmelik uygulanarak gıda enflasyonu artı 5 puan yani kıyas yapılmış ve bu yasal sınır kabul edilmiştir. Bunun üzerindeki artışı iptal edip kalan kısmın iadesine karar verildi. Özel okulun sözleşmesine göre değişmekle beraber 20 bin ile 100 bin lira arasında iade rakamları çıktı. Bunun tüketicilere yani velilere iadesi söz konusu. Şu dönemde, tüketici hakem heyetlerine hem eğitim ücreti hem KDV hem kurs ücreti hem yemek ücretinden doğan ihtilaflardan dolayı son derece fazla sayıda başvuru var. Bundan sonraki dönemde de çok sayıda kararın çıkmasını bekliyoruz" dedi.

'MAHKEME KARARI GİBİ İCRAYA KONABİLİR'

Tüketici hakem heyetine e-Devlet üzerinden başvuru yapılabileceğini hatırlatan Ertan, sözleşme, fatura ve kredi kartı dökümlerinin ibraz edilmesinin ardından ödeme ve sözleşme miktarlarının ispat edildiğini belirtti. Tüketicilerin son kayıt sözleşmesi ve bir önceki yılın sözleşmesiyle başvuru yapabileceğini söyleyen Ertan, "Hakem heyetleri bir bilirkişi vasıtasıyla veya röportörün kendi hesabıyla bir iade rakamı çıkarabilir. Çıkan karar, mahkeme kararı gibi icraya konabilir. Eğer bu kararla başvurduğunda tüketici ödeme iadesi alamazsa bunu icraya konu edebilir. Bunun dışında karar aleyhine çıkarsa ister tüketici ister özel okul mahkemeye 15 gün içinde itiraz edebilir. Tüketici Mahkemesi son kararı verir. Hakem heyeti kararı, nihai karar değildir. Mahkeme kararı, eğer kanun yararına bozma olursa, Yargıtay kararı, hakem heyetinin sınırını aşan rakam olursa da bölge adliye mahkemesi kararı belirleyici olur. Buna göre tüketiciler başvurularına devam edebilirler. Bundan sonraki dönemde belki de özel okullar fiyat politikalarını gözden geçirip düzenleyebilir. Düzenlerlerse ihtilafların önü kesilir. Aksi takdirde mahkemeler tüketiciyi haklı bulursa bu davalar devam eder" diye konuştu.