TBMM Başkanı Kurtulmuş: Komisyonumuzun son eşiğine gelinmiştir

 

TBMM'de kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş başkanlığında toplandı. Kurtulmuş, Ankara'nın Haymana ilçesinde Libya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed Ali Al-Haddad ve heyetini taşıyan uçağın düşmesine ilişkin, "Libya uçağının düşmüş olması dolayısıyla yaşadığımız büyük üzüntüyü ifade etmek isterim. Ayrıca dost ve kardeş Libya halkına başsağlığı dileklerimizi, taziyelerimizi TBMM ve milletimiz adına ifade ediyorum. Sayın Genelkurmay Başkanı Al-Haddad ve beraberindeki heyeti Ankara'da Sayın Genelkurmay Başkanı ve Milli Savunma Bakanımız ile fevkalade verimli toplantılar gerçekleştirmiş ve ülkelerine dönüş yolundayken bu elim kaza gerçekleşmiştir. Şimdi olayı bütün yönleriyle ortaya çıkartma süreci devam etmektedir" ifadelerini kullandı.

'KRİTİK EŞİKLERİ BÜYÜK HASSASİYETLE AŞTIK'

Komisyonun 20'nci toplantısını gerçekleştirdiğini hatırlatan Kurtulmuş, "Komisyon, 5 Ağustos'ta başlayan toplantılar sırasında fevkalade önemli tarihi bir misyonu gerçekleştirmiştir. Sadece ele aldığı konunun önemi ve ağırlığı dolayısıyla değil, aynı zamanda demokratik müzakere süreçlerini en güçlü şekilde ortaya koyması bakımından da tarihi bir görevi icra etmiştir, etmeye de devam etmektedir. Bu süre içerisinde büyük bir demokratik olgunlukla herkesin fikrini açık bir şekilde ifade ettiği ve konuşulan bütün sözlerin burada kamuoyuna açık bir şekilde cereyan etmesi ve hepsinin tutanak altına alındığı son derece verimli bir komisyon çalışması gerçekleştirdik. Bu çerçevede 19 toplantıda 58 oturum gerçekleşti. 86 saatlik bir görüşme ve toplamda da 135 kişi dinlenerek 4 bin 139 sayfa tutanak tutulmuştur. Hem dinlenenlerin Türkiye'nin çok geniş kesimlerini kapsayan hemen hemen toplumun bütün kesimlerini kapsayan sivil toplum kuruluşları, akademisyenler ve kanaat önderleri olması, hem de bütün bunlarla ilgili ortaya konulan bilgilerin tamamının kayıt altına alınarak Türkiye siyasi tarihine önemli bir dokümanın kazandırılmış olmasını da ifade etmek isterim. Bu süre içerisinde komisyonun çalışmaları bakımından kritik eşikleri fevkalade büyük hassasiyetle ve gerçekten özverili çalışmayla aştık. Şimdi komisyonumuzun son eşiğine gelinmiştir; o da ortak bir rapor yazılması ve bu raporun TBMM Genel Kurulu’na verilerek buradaki tekliflerin yasalaşmasına öncülük etmektir. Bu çerçevede siyasi partiler raporlarını hazırladı ve Meclis Başkanlığımıza sundu. Kendileri açısından önemli gördükleri konularda açık bir şekilde raporlarını da ifade ederek, bir siyasi tutum belgesi olarak Meclis Başkanlığına intikal ettirmişlerdir. Bu raporların tamamlanması ile birlikte geçen hafta itibari ile Meclisimizin sitesinden bütün raporlar kamuoyunu açılmıştır" diye konuştu.

'İLAVE BİR SÜREYE İHTİYAÇ OLACAK'

Kurtulmuş, raporlara dair kamuoyunda tartışmalar yaşandığına dikkat çekerek, "Ancak bu raporlardan esas muradımız; her partinin siyasi tutum belgesi olarak ortaya koyduğu raporlar ile birlikte gönlümüz arzu eder ki muhalefet şerhi düşmeksizin kabul edebileceği ortak bir raporu hazırlama süreci önümüzde duruyor. Bu sürecin ümit ederim ki başarıyla sonuçlanmasıyla birlikte çok önemli hayati eşik daha aşılmış olacak. Bu çerçevede, önümüzdeki süreçte partilerin farklı fikirleri daha yakınlaştırarak temasların artırılması yararlı olacaktır. Böylece ortak bir noktaya ulaşmak daha kolay olacaktır. Ayrıca bu komisyon çalışmalarımızın ortaya koyduğu demokratik nezaket, usul ve üslup bakımından ortaya konulan büyük olgunluk ve nezahetin TBMM Genel Kurulu çalışmalarına da örnek olmasını temenni ediyorum. İnşallah kısa bir süre içerisinde nihai raporu da bitirerek, hep beraber üzerinde ortaklaştığımız metni Türkiye kamuoyuna paylaşmak mümkün olur. Ancak bu sürede nihai raporun tamamlanabilmesi için öyle görünüyor ki, parti temsilcilerimizle yaptığımız istişarelerde ortaya çıktı; ilave bir süreye ihtiyaç olacak. Onun için ilave süre ile ilgili komisyon kararı almak için görüşlerinize başvuracağız" dedi.

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un sunumunun ardından komisyonun toplantısı devam ediyor.

2 AY DAHA UZATILDI

'Terörsüz Türkiye' hedefi kapsamında kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun çalışma süresi 2 ay daha uzatıldı.

'TUTANAK İÇERİK ANALİZ RAPOR ÖZETİ' SUNUMU

Prof. Dr. Havva Kök Arslan ile Dr. Murat Sevencan, komisyonun bugüne kadar yaptığı çalışmalar ile ilgili 'Tutanak İçerik Analiz Rapor Özeti' başlıklı bir sunum yaptı. Dr. Sevencan, tutulan tutanaklarda sorunun tanımının 3 temel eksende farklılaştığını belirterek, "Bunlar hak ve eşitlik, kimlik ve inanç, güvenlik ve beka. Hak ve eşitlik odaklı çerçeve, siyasi ve hukuki statü taleplerini olarak tanımlanırken; kimlik ve inanç odaklı çerçeve, dil ve kültürel varoluş vurgusunu; güvenlik ve beka odaklı çerçeve, devletin bekası risklerini öne çıkarmaktadır. Sorunun etki alanları yine en yoğun olarak 2 temel kategoride toplanmaktadır. Birincisi, ekonomik ve bölgesel ekolojik maliyet; bölgesel üretim kaynakları üzerindeki etkiler en yoğun dile getirilen boyuttur. İkincisi; siyasi ve demografik tahribat, çatışma karşıtı alınan önlemlerin sosyal yapı üzerindeki etkisidir" dedi.

'GEÇMİŞTEN DERS ÇIKARMA KONUSUNDA GENİŞ BİR UZLAŞI VAR'

Dr. Murat Sevencan, adalet arayışı ve mevzuat ihtiyacını komisyon toplantılarında 56 farklı konuşmacının dile getirdiğini ve komisyonun en yoğun gündem maddelerinden birini oluşturduğunu söyledi. Ortak zemin ve mutabakat alanı hakkında konuşan Dr. Sevecan, "Bir arada yaşama iradesi altında kardeşlik, ortak acıyı umuda ve ortak gelecek hayaline dönüştürmek vurgusu, tüm aktörler tarafından paylaşılmaktadır. Toplumsal rıza ve sürecin toplumca sahiplenilmesi ihtiyacında geniş bir mutabakat bulunmaktadır. Problemin çözümüne bütüncül yaklaşım konusunda belirgin bir ortaklık mevcuttur. Geçmişten ders çıkarma ve yeni bakış ve zihniyet geliştirme konusunda geniş bir uzlaşı vardır. Hukuki düzenleme ihtiyacı konusunda farklılaşan parametrelere rağmen bir mutabakat bulunmaktadır. Sürecin uluslararası ve bölgesel boyutunun önemi hemen herkes tarafından öne çıkarılmaktadır" diye konuştu.

'SOMUT ADIMLARIN NELER OLACAĞI KONUSUNDA NET BİR MUTABAKAT YOK'

Dr. Murat Sevencan, konuşmaların ayrışma noktaları ile ilgili, "Güvenlik-özgürlük dengesi konusunda aktörler arası yaklaşımlar, belirgin biçimde ayrışmaktadır. Sürecin nihai hedefi konusunda belirsizlik devam etmektedir. 'Terörün sona ermesi', 'Türkiye modeli', 'Kardeşlik', 'Normalleşme', 'Demokratikleşme', 'Siyasal entegrasyon' gibi farklı hedefler ifade edilse de bunların nasıl bir bütün oluşturacağı ve somut adımlarının neler olacağı konusunda net bir mutabakat yoktur. Af, topluma entegrasyon konusuna yaklaşımda önemli ayrışmalar bulunmaktadır. Kök nedenlerin tanımı konusunda farklı çerçeveler kullanılmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.

'TÜM TARTIŞMALARA RAĞMEN TÜRKİYE'DE TOPLUMSAL BARIŞ MÜMKÜN'

Prof. Dr. Havva Kök Arslan ise komisyon çalışmalarında güçlü bir ortaklık zeminini bulunduğunu ve sürecin TBMM çatısı altına taşınmasıyla meşruiyet kazanımı olduğunu ifade etti. Kökarslan, "Komisyon çalışmalarında kardeşlik, bir arada yaşama iradesi ve toplumsal bütünleşme kavramlarına son derece güçlü bir ortak vurgu yapılmaktadır. Barışın yalnızca şiddetin sona ermesiyle sınırlı olmadığı, barış sonrasında yapılacak toplumsal ve ekonomik düzenlemelerle sürecin kalıcılığının hayati olduğu konusunda da geniş bir uzlaşma mevcuttur. Bunu hangi öncelik sırası ve araçlarla hayata geçirileceği konusunda farklılaşan yaklaşımlar da dikkat çekmektedir. Tam da bu nedenle bu çalışma yalnızca bir grup tespiti değil; aynı zamanda uzlaşım alanlarını görünür kılan, ayrışma noktalarının yönetilebilir hale getirmeyi amaçlayan analitik bir çerçeve sunmaktadır. Kardeşliği ortak bir değer, barışı ise ortak bir gelecek tahayyülü olarak ele alan bu hedef, tüm tartışmalara rağmen Türkiye'de toplumsal barışın mümkün olduğunu varsaymaktadır" dedi.